نقشه جامع علمی کشور نیاز به بازنگری و اصلاح دارد

نقشه جامع علمی کشور نیاز به بازنگری و اصلاح دارد

به گزارش کنکوری ارشد دکتری به نقل از خبرنگار علمی ایرنا، علینقی مشایخی روز چهارشنبه در آیین آغاز به کار ششمین کنفرانس بین المللی و دهمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری در پژوهشگاه نفت افزود: با توجه به این که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی نقد و بررسی نقشه جامع علمی کشور به بنده پیشنهاد شد، در بررسی انجام شده مشخص گردید که این سند نیاز به اصلاح دارد.
وی بیان کرد: در این نقشه 64 شاخص برای سنجش و عملکرد علم و تکنولوژی کشور تعریف شده است که بررسی این شاخص ها نشان می دهد که عملکرد این نقشه خوب نیست.
وی بیان کرد: یکی از این شاخص ها تامین اعتبار تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی است که متاسفانه بررسی ها بیان کننده کاهش منابع مالی تحقیق و توسعه است و این امر خیلی خوشایند نیست.
مشایخی اظهارکرد: تعداد مقالات از سال 2005 تا 2011 رشد داشته و سپس متوقف شده است و مطالب در خصوص توقف رشد مقالات به لحاظ کیفیت و جهت گیری مقالات بسیار زیاد است، کیفیت آموزش عالی نسبت به تولید مقالات افت کرده است.
به گفته مشایخی، در بررسی انجام شده، رشد تعداد مقالات متوقف شده است، درصد هزینه پژوهش نسبت به تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا کرده است و ثبت اختراعات نیز از سال 87 تا 92 کاهش پیدا کرده است.
وی یادآور شد: هدف هایی که در نقشه جامع علمی گذاشته اند، اهداف کلان نسبتا روشن است، 130 اولویت در این نقشه تعیین شده است و تمام رشته ها در علوم پایه و کاربردی اولویت دارند، در این نقشه اولویت ها براساس فناوری و رشته مشخص شده است و در جهت حل مسایل مشخص نشده است .
وی افزود: در این نقشه سه راهبرد کلان وجود دارد و 73 راهبرد ملی و 224 اقدامات ملی نیز دیده شده است، یکی از این راهبردها به طور مثال همسو کردن سیاست های توسعه صنعتی و اقتصادی کشور به ویژه برنامه های پنج ساله توسعه با سیاست های کلان توسعه علم و فناوری در کشور است.
وی گفت: این راهبرد مشکلاتی دارد، استراتژی تمرکز می طلبد، اما این نقشه تمرکزی در راهبرد ندارد و درآن همه چیز اولویت دارد، نقشه جامع رشته محور است و استراتژی علم و فناوری تقاضا محور است، بنابراین نقشه جامع باید مسئله محور باشد.
وی با اشاره به این که نقشه جامع کشور باید بازنگری و اصلاح شود گفت: برای اصلاح و بازنگری باید کمیته ای تشکیل شود، قصد کشور این است که در علم و تکنولوژی جلو برود و تاکید مقام معظم رهبری نیز بر توسعه علم و تکنولوژی و دستیابی به اقتصاد دانش بنیان است.
مشایخی یادآور شد: باید این چرخه را اصلاح کنیم و برای بهبود آن باید از مسایل و مشکلات شروع کنیم .
وی گفت: توسعه صنایع مبتنی بر هیدرو کربن ها از جمله نفت، گاز و پتروشیمی، حفاظت از منابع آب و محیط زیست ( افزایش بهره وری در تولید، مصرف و بازیافت آب، حفظ جنگل ها، مراتع و سایر منابع طبیعی، تقویت بنیه و صنایع دفاعی، افزایش بهره وری در تولید و مصرف انرژی و ارتقای کیفی نظام آموزشی از ابتدایی تا عالی برخی از اولویت های منبعث از چالش های توسعه است.
وی گفت: در چند سال اخیر در زمینه سلول های بنیادی و تکنولوژی هسته ای و برخی از رشته های خاص از جمله علوم پایه پیشرفت داشته ایم و باید جزء اولویت ها بر اساس منابع و قابلیت ها قرار گیرند.
وی افزود: لازم است اقدامات اصلاحی در راه اندازی سازوکار رشد که باید در نقشه جامع علمی کشور انجام شود، از طریق تعامل سه نهاد اصلی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، دولت و بنگاه های اقتصادی صورت گیرد.
مشایخی بیان کرد: بدون حضور بنگاه های اقتصادی در چرخه رشد علم و فناوری، مسایل توسعه به طور جدی مطرح و پیگیری نمی شود، از فرصت های ایجاد شده بهره گیری نمی شود و منابع کافی برای توسعه علم و فناوری تامین نمی شود.
وی بیان کرد: اصلاح راهبرد علم و فناوری از طریق تبیین مسایل و چالش های محوری توسعه کشور، احصاء قابلیت های رقابتی در تحقیقات علمی محض، تدوین استراتژی مسئله محور برای علم و فناوری در جهت چالش های عمده کشور با تمرکز روی چالش ها و نیز تدوین راهبرد منبع محور برای تحقیقات علوم با تمرکز روی استفاده از قابلیت ها از جمله اقدامات اصلاحی برای نقشه جامع علمی کشور است.
ششمین کنفرانس بین المللی و دهمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری 17 و 18 آذرماه در پژوهشگاه نفت در حال برگزاری است.