در این مقاله به معرفی قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا خواهیم پرداخت. دانشگاه‌ها از صدها و در برخی موارد خاص از هزاران سال پیش وجود داشته‌اند اما همه آن‌ها نتوانسته‌اند در گذر از تاریخ و زمان پابرجا بمانند. بسیاری از دانشگاه‌های باستانی از بین رفته‌اند یا به چندین دانشکده یا دانشگاه کوچک‌تر تقسیم شده‌اند. دانشگاه‌های قدیمی جهان نه فقط به خاطر میراث تاریخی خود، بلکه همچنین به دلیل سازگاری یافتن با دنیای مدرن و پر از رقابت شایسته احترام هستند.

بیشتر دانشگاه‌های قدیمی دنیا در اروپا قرار دارند اما یک دانشگاه از آفریقا نیز در این لیست دیده می‌شود. البته باید دقت شود که در این رتبه‌بندی تنها نام دانشگاه‌هایی آمده است که در لیست دانشگاه‌های برتر جهان قرار دارند. بنابراین ممکن است دانشگاه‌های قدیمی‌تری نیز در برخی کشورها وجود داشته باشند اما به دلیل اینکه اعتبار علمی بالایی ندارند معمولاً در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی دیده نمی‌شوند.

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا

۱۰- دانشگاه الازهر

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه الازهر

مکان: شهر قاهره در مصر

سال تأسیس: ۹۷۰ میلادی

دانشگاه الازهر اگرچه قدیمی‌ترین دانشگاه در این لیست  است، اما به دلیل اینکه در ابتدا به‌عنوان یک مدرسه فعالیت داشت و بعدها به دانشگاه تبدیل شد، در رتبه دهم قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا قرار گرفته است. در ابتدا الازهر محل تعلیم دانش آموزان از سطوح ابتدایی تا عالی بود. همچنین در سال‌های نخست فعالیت، تنها علوم دینی در این مدرسه آموزش داده می‌شد اما هم اکنون برنامه‌های آموزشی مدرن در رشته‌های مختلفی مانند کسب و کار، اقتصاد، پزشکی، مهندسی و کشاورزی در این دانشگاه در حال اجرا است. این دانشگاه با دارا بودن بیش از ۱۲۰ هزار دانشجو، در رتبه ۸۰۱ تا ۱۰۰۰ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

۹- دانشگاه کویمبرا

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه کویمبرا

مکان: شهر کویمبرا در پرتغال

سال تأسیس: ۱۲۹۰ میلادی

این دانشگاه در ابتدا به دستور پادشاه پرتغال در پایتخت این کشور تأسیس شد اما بعدها به شهر کویمبرا منتقل شد. این دانشگاه از زمان تأسیس تغییرات بسیاری به خود دیده است. در طول قرن ۱۸ میلادی دانشگاه کویمبرا تنها دانشگاه فعال در پرتغال بود. هم اکنون این دانشگاه دارای بیش از ۲۳ هزار دانشجو می‌باشد و در سال ۲۰۱۳ در آثار فرهنگی یونسکو ثبت جهانی شد. دانشگاه کویمبرا در رتبه ۴۰۷ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

۸- دانشگاه سیه‌نا

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه سیه‌نا

مکان: شهر سیه‌نا در ایتالیا

سال تأسیس: ۱۲۴۰ میلادی

این دانشگاه در شهر کوچک سیه‌نا در ایتالیا قرار دارد. جالب است بدانید که شهر سیه‌نا تنها ۵۴ هزار نفر جمعیت دارد و ۲۰ هزار نفر از جمعیت این شهر را دانشجویان دانشگاه سیه‌نا تشکیل می‌دهند. این دانشگاه به‌عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و سالانه بیش از ۱۶۳ هزار نفر گردشگر از هنر معماری، موز‌ها و میراث قرون وسطایی آن دیدن می‌کنند. در حال حاضر این دانشگاه در رتبه ۷۰۱ تا ۷۵۰ رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر جهان قرار دارد.

۷- دانشگاه فدریکو دوم ناپل

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه فدریکو دوم ناپل

مکان: شهر ناپل در ایتالیا

سال تأسیس: ۱۲۲۴ میلادی

این دانشگاه در سال ۱۲۲۴ توسط فدریک دوم امپراتور روم مقدس در شهر ناپل، سومین شهر بزرگ ایتالیا و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان در سواحل دریای مدیترانه تأسیس شد. این دانشگاه بسیار بزرگ امروزه در حدود ۱۰۰ هزار دانشجو در ۱۴۷ رشته تخصصی دارد. دانشگاه فدریکو دوم ناپل از ۱۳ دانشکده، ۷۷ دپارتمان و ۴۲ مرکز تحقیقات، ۱۰۸ کتابخانه و ۲ باغ گیاه‌شناسی تشکیل شده است و در رتبه ۴۷۲ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد. از جمله مشهورترین دانشجویان این دانشگاه توماس آکویناس فیلسوف و متکلم بزرگ بوده است.

۶- دانشگاه پادووا

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه پادووا

مکان: شهر پادووا در ایتالیا

سال تأسیس: ۱۲۲۲ میلادی

دانشگاه پادووا در سال ۱۲۲۲ میلادی تأسیس شد هرچند برخی شواهد تاریخ تأسیس این دانشگاه را حتی قبل‌تر می‌دانند. این دانشگاه به‌عنوان یکی از معدود دانشگاه‌های قرون وسطایی ایتالیا هنوز هم فعالیت دارد. این دانشگاه به دلیل تحقیقات انقلابی در زمینه نجوم، قانون، پزشکی و فلسفه مشهور است. دانشگاه پادووا در حال حاضر ۶۲ هزار دانشجو دارد و دارای یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های گیاه‌شناسی دنیا و همچنین ۹ موزه است. دانشگاه پادووا در لیست دانشگاه‌های برتر جهان در رتبه ۲۴۹ قرار دارد.

۵- دانشگاه کمبریج

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه کمبریج

مکان: شهر کمبریج در انگلستان

سال تأسیس: ۱۲۰۹ میلادی

در بین قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا دانشگاه کمبریج در رتبه پنجم قرار دارد. دانشگاه کمبریج در سال ۱۲۰۹ توسط گروهی از دانشمندان دانشگاه آکسفورد که به علت اختلافات سیاسی این دانشگاه را ترک کرده بودند تأسیس شد. این دانشگاه در حال حاضر دارای ۳۱ دانشکده، ۱۵۰ دپارتمان و بیش از ۱۸ هزار دانشجو است. دانشگاه کمبریج ثروتمندترین دانشگاه اروپا است. دارایی‌های این دانشگاه در حدود ۴٫۱ میلیارد یورو است و بودجه عملیاتی دانشگاه در هر سال ۱ میلیارد دلار است. دانشگاه کمبریج در حال حاضر در رتبه ششم برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

۴- دانشگاه پاریس یا دانشگاه سوربن

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه پاریس یا دانشگاه سوربن

مکان: شهر پاریس در فرانسه

سال تأسیس: بین ۱۱۶۰ تا ۱۲۵۰

دانشگاه پاریس که عمدتاً با نام سوربن شناخته می‌شود یکی از اولین دانشگاه‌های اروپا بود که در قرون وسطا تأسیس شد. این دانشگاه در سال ۱۹۷۰ به ۱۳ دانشگاه خودمختار تقسیم شد که امروزه به شکل مجزا از هم فعالیت می‌کنند. از جمله دانشگاه‌های مشهور جدا شده از دانشگاه پاریس می‌توان به دانشگاه پانتئون-سوربن، سوربن جدید و پییر و ماری کوری اشاره کرد. از دانشگاه‎‌های جدا شده از دانشگاه پاریس، دانشگاه پیر و ماری کوری در رتبه ۷۵ و دانشگاه پانتئون-سوربن در رتبه ۲۹۹ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارند.

۳- دانشگاه سالامانکا

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه سالامانکا

مکان: شهر سالامانکا در اسپانیا

سال تأسیس: ۱۱۳۴

این دانشگاه در سال ۱۱۳۴ تأسیس شد و در حال حاضر به‌عنوان قدیمی ترین دانشگاه اسپانیا شناخته می‌شود. این دانشگاه در شهری کوچک در غرب مادرید واقع است. دانشگاه سالامانکا با ۳۰ هزار دانشجو و ۱۶ دانشکده در رتبه ۵۹۱ تا ۶۰۰ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

۲- دانشگاه آکسفورد

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه آکسفورد

مکان: شهر آکسفورد در انگلستان

سال تأسیس: بین ۱۰۹۶ تا ۱۱۶۷

دانشگاه آکسفورد دومین دانشگاه در لیست قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا و قدیمی ترین دانشگاه انگلیسی زبان در جهان است. دانشگاه آکسفورد یکی از پرافتخارترین دانشگاه‌های جهان است. ۲۷ نخست وزیر انگلیس، ۲۰ اسقف اعظم و ۵۰ برنده جایزه نوبل از جمله استیون هاوکینگ از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه بوده‌اند. مدارک موجود از تاریخچه این دانشگاه نشان می‌دهد که تدریس در آن از سال ۱۰۹۶ انجام می‌شده است ولی تاریخ دقیق تأسیس آن مشخص نیست. این دانشگاه در حال حاضر با بیش از ۲۱ هزار دانشجو، در رتبه پنجم برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

۱- دانشگاه بولونیا

قدیمی ترین دانشگاه های زنده دنیا - دانشگاه بولونیا

مکان: شهر بولونیا در ایتالیا

سال تأسیس: ۱۰۸۸ میلادی

دانشگاه بولونیا قدیمی‌ترین دانشگاه جهان است و از سال ۱۰۸۸ تاکنون به‌صورت بی‌وقفه در حال فعالیت بوده است. این دانشگاه تا دوران مدرن تنها در دوره دکترا دانشجو می‌پذیرفت اما امروزه برنامه‌های متنوعی در همه سطوح دارد. این دانشگاه هم اکنون بیش از ۸۴ هزار دانشجو دارد و از فارغ‌التحصیلان آن می‌توان سه پاپ، چند بازرگان مشهور و تعداد سیاستمدار ایتالیایی را نام برد. دانشگاه بولونیا در رتبه ۱۸۰ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

منبع