جزئیات روند شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان ادبی کشور

به گزارش کنکوری ارشد دکترا به نقل از ایرنا از بنیاد ملی نخبگان، معاون برنامه ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان در این نشست با اشاره به آغاز فرآیند اجرای آیین نامه «شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان ادبی»، نخبه شناسی، نخبه گزینی، نخبه پروری و نخبه گماری را رسالت اصلی بنیاد ملی نخبگان عنوان کرد.
دکتر ‘غلامعلی منتظر’ افزود: چشم انداز بنیاد آن است که شرایطی را در کشور حاکم کند که در آن مدیریت تحولات کشور در دست نخبگان حوزوی و دانشگاهی قرار گیرد که در این بین، یکی از اجتماعات مورد تأکید، اجتماع نخبگانی ادبی است و به همین دلیل و با هدف ارتقای زبان و ادب فارسی و با هدف شناسایی اجتماعات نخبگانی در زمینه ادبیات و در چارچوب گفتمان نظام اسلامی، آیین نامه شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان ادبی به تصویب هیات امنای بنیاد ملی نخبگان رسید.
وی به تفاوت های تعریف «نخبه» و «مستعد برتر» از نگاه سند راهبردی کشور در امور نخبگان اشاره کرد و اظهار داشت: اولین اقدام در حوزه نخبگانی، تعریف صحیح نخبگی است و بر همین اساس بنیاد ملی نخبگان در ارتباط با اجتماع نخبگانی ادبی، افراد را در دو رده «سرآمد ادبی» و «مستعدبرتر ادبی» تقسیم می کند.
بر این مبنا سرآمد ادبی، فردی است که بر اساس ذوق، خلاقیت سرشار و تلاش خود به جایگاهی ممتاز در میان همگنان خود دست یافته، صاحب سبک و شیوه ‎ای نوآورانه درآفرینش آثار ادبی باشد و سال های متمادی از عمر خود را در آن شاخه ادبی به صورت فعال و پیشرو سپری کرده باشد، احوال و آثار او معرف تخلّق به ادب اسلامی، التزام عملی به نظام اسلامی و آیین ملّی داشته باشد و در نهایت در محدوده سنی بالاتر از 40 سال باشد.
معاون برنامه ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان اضافه کرد: این افراد براساس معیارهایی چون «آفرینش آثار فاخر ادبی» مانند دیوان اشعار، داستان های کوتاه یا بلند، «اشتهار ادبی» به معنای حُسن شهرت ادبی و علمی در اجتماع های تخصصی، «تلاش برای پاسداری از ارتقای زبان فارسی» و همچنین داشتن «فعالیت های پژوهشی، آموزشی، ترویجی» در حوزه ادبیات، شناسایی و معرفی می شوند.
رئیس شورای شناسایی و پشتیبای از برگزیدگان ادبی در تعریف «مستعدبرتر ادبی» نیز گفت: مستعد برتر ادبی، فردی است که در بازه سنی 15 تا 40 سال قرار دارد و بر اساس معیارهایی همچون داشتن «پیشینه برجسته تحصیلی و داشتن «فعالیت های ادبی» مانند برگزیده شدن در رویدادهای ادبی معتبر و یا نگارش کتاب شعر و یا کتاب داستان شناسایی و معرفی می شود.
وی درخصوص حوزه های ادبی مورد نظر بنیاد ملی نخبگان نیز بیان داشت: با بررسی های دقیق و همچنین بهره مندی از نظرات افراد و نهادهای ذی صلاح، حوزۀ ادبی به سه بخش «شعر»، «داستان» و «تخصص های زبانی و ادبی» تقسیم بندی شده که تخصص های ادبی شامل نویسندگی، ویرایش، آموزش زبان فارسی، ترجمه، پژوهش های زبانی و ادبی را در برمی گیرد.
منتظر با بیان اینکه تعداد زیادی از فعالان حوزه ادبیات در فضای دانشگاهی و علمی حضور ندارند، تأکید کرد: در این حوزه با دو اجتماع متفاوت روبرو هستیم؛ یکی فعالان ادبی حاضر در محیط های دانشگاهی و دیگر گروهی که در این فضا حضور ندارند و از آنان تحت عنوان ادبیان خلاقه یاد می شود و به دلیل حضور نداشتن تعداد زیادی از فعالان حوزه ادبیات در دانشگاه، بخش زیادی از فعالیت بنیاد ملی نخبگان در حوزه ادبیات بر شناسایی و حمایت از سرآمدان و مستعدان ادبیات خلاقه معطوف است.
وی درباره چگونگی شناسایی سرآمدان و مستعدان برتر ادبی نیز توضیح داد: اطلاعات افراد در ابتدا چه به صورت خود اظهاری و چه با معرفی دیگران در سامانه به ثبت می رسد، سپس این اطلاعات به دبیرخانه کارگروه تخصصی در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ارجاع داده می شود و پس از بررسی های اولیه اسامی انتخاب شده به دبیرخانه شورای ادبی در بنیاد ملی نخبگان ارسال می شود و نهایتا افرادی که از سوی شورای ادبی انتخاب شوند به فراخور سرآمد بودن و یا مستعدبرتر بودن ادبی، از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان برخوردار خواهند شد.
معاون بنیاد ملی نخبگان درباره تسهیلات درنظر گرفته شده برای مستعدان ادبی نیز اعلام کرد: «جایزه قیصر» به یادبود مرحوم قیصر امین پور، به مستعدان برتر ادبی کشور اعطا خواهد شد و افراد می توانند از اعتبارات درنظر گرفته شده در ذیل این جایزه مانند «تسهیلات مادّی» برای بهره­مندی از محضر استادان رشتۀ تخصصی ادبی و نیز کمک هزینه «خرید آثار ادبی»، «شرکت در مجامع ادبی داخلی» و دیگر موارد مشابه، درنظرگرفتن امتیاز در جداول «جایزه­های تحصیلی دانشجویان صاحب استعداد برتر» و «تسهیلات دانش آموختگان برترِ دانشگاهی» و «تسهیلات فرهنگی و رفاهی» برخوردار شوند.
وی همچنین از اعطای «جایزه بیهقی» به سرآمدان ادبی خبر داد و تصریح کرد: «اعطای اعتبار ادبی» به منظور ارتقای فعالیت­های ادب پژوهی، انتشار آثار، سفرهای پژوهشی، عضویت در مجامع ادبی داخلی و خارجی، خرید آثار ادبی و موارد مشابه، ایجاد «امکان پذیرش سالانه سه ادب­آموز یا سه پژوهشگر پسادکتری» با استفاده از اعتبارات بنیاد، ارائه تسهیلات فرهنگی و رفاهی شامل کمک هزینۀ سفرهای زیارتی، گردش گری ملّی، تسهیلات مسکن، بیمه و مشابه آن، اعطای تسهیلات برای استفاده از امکانات ادبی، فرهنگی و هنری در سطح کشور و «تجلیل» از طریق شناساندن شخصیت و فعالیت­های سرآمد ادبی در مجامع عمومی (از طریق انتشار کتاب یادمان، تهیه فیلم و مصاحبه) از جمله اعتبارات جایزه بیهقی برای سرآمدان ادبی است.
رئیس شورای شناسایی و پشتیبای از برگزیدگان ادبی یادآور شد: علاوه بر آنچه گفته شد، سرآمدان ادبی که به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه فعال هستند می توانند سالانه سه نفر دانشجوی پسادکتری (از بین مستعدان برتر ادبی) و سرآمدان ادبی که در دانشگاه فعالیت ندارند، سه نفر ادب آموز (از بین مستعدان برتر ادبی) جذب کنند و به طور ویژه مورد آموزش های لازم قرار دهند که هزینه این دوره ها نیز توسط بنیاد ملی نخبگان تأمین خواهد شد.