جایگاه کیفیت آموزش در دانشگاه های ایران – علی حبیبی*

دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی همواره با چالشی به نام کیفیت آموزش مواجه بوده و رقابت برای ورود به دانشگاه های معتبر و با کیفیت آموزشی همواره وجود داشته، و بطور کلی این مراکز از نظر سطح و رتبه بندی یکسان نبوده و این کیفیت در دانشگاه ها متفاوت است.
نکته ای که در این خصوص می توان گفت اینکه اکنون نزول کیفیت آموزشی حتی در برخی دانشگاه های با سابقه نیز دیده می شود که این کاهش کیفیت، ارتباط مستقیمی با سیستم آموزش دانشگاه ها، عملکرد هیات علمی و همچنین دانشجو در کلاس دارد.
واقعیت این است که کیفیت آموزش در برخی دانشگاه ها فدای کمیت شده و پذیرش دانشجو با اخذ شهریه یک رقابت ناسالم و پایان ناپذیر بین آنها ایجاد کرده که همین موضوع بر مشکلات کیفی آموزش عالی تاثیر منفی برجای گذاشته است.
در این وضعیت دانشجو با توجه به شرایط نامساعد اقتصادی، تحصیل در دانشگاه ها را فقط به منظور ارتقا دانش و فرهنگ انتخاب نمی کند بلکه در کنار آن نگاهی هم به اشتغال دارد.
از طرفی دانشگاه ها تعهدی در قبال اشتغال فارغ التحصیلان ندارند درحالیکه دانشجویان انتظار دارند پس از فارغ التحصیلی به کار مورد نظر در جامعه دست یابند.
اما واقعیت دانشگاه های ما چیز دیگری است. در این سیستم آموزشی بجز چند رشته و چند دانشگاه خاص، فارغ التحصیلان مهارت لازم برای ورود به بازار کسب نمی کنند از این رو آمار بیکاران فارغ التحصیل هر روز فزونی می یابد.
در این وضعیت، مدلی از مدرک گرایی که از زمان های دور در دانشگاه ها رایج بوده ترویج می یابد که هر سال این روند با توجه به افزایش دانشگاه ها و دانشجویان، شتاب بیشتری به خود می گیرد.
ظهور گونه های مختلفی از دانشکده ها و دانشگاه ها در سال های اخیر که اغلب آنها در قبال اخذ شهریه به جذب و پذیرش دانشجو اقدام می کنند، یک بی ضابطگی در سیستم آموزش عالی حاکم کرده که صدور مدارک بدون پشتوانه از عوارض آن است.
این رشد بی ضابطه دانشگاه ها و همچنین کاهش جمعیت دانشجویی در کنار افزایش مشکلات اقتصادی، به بی رغبتی جوانان به تحصیل منجر شده که در نهایت به خالی ماندن ظرفیت برخی دانشگاه ها انجامید.
در این سال ها مدل دیگری از جذب دانشجو در کشور اجرا شد و با بر داشتن کنکور در برخی رشته ها، پذیرش دانشجو بدون آزمون شد، درحالیکه در برخی از همین دانشگاه های باسابقه که دانشجو از طریق آزمون پذیرفته می شود، سطح بضاعت علمی برخی پذیرفته شدگان چندان درخور نیست.
کیفیت آموزش در این دانشگاه ها هنوز محل تردید است. فضای آموزشی برخی از این دانشگاه ها به ویژه جدیدالتاسیس ها مناسب نیست و این مساله به کیفیت آموزش تاثیر منفی گذاشته است.
سطح علمی برخی دانشجویان نیز از مسایل دیگر آموزش عالی کشور است که لازم است دانسته ها و اطلاعات آنان افزون تر شود.
پذیرفته شدگان هر چند از طریق آزمون و کنکور جذب می شوند اما از نظر بار علمی در سطح مطلوبی قرار ندارند که می توان تا حدودی زیادی به آموزش های ناکارآمد مدارس مرتبط دانست.
توجه نکردن به تحصیل و پژوهش در دانشگاه ها نیز از مسایل دیگر آموزش عالی است که به هیچ وجه دانشجو را پژوهشگر و محقق پرورش نمی دهد.
تحقیق های دانشجویی غالبا تکراری بوده و بسیاری از آنان نیز کپی رایت و فاقد بار علمی است، هر چند انتظار این نیست که تحقیقات کلاسی از بار علمی زیادی برخوردار باشد، اما این تحقیقات کنونی هم نمی تواند دانشجو را محقق و پژوهشگر تربیت کند.
ارتباط با دانشگاه های معتبر جهانی و رفت و آمدهای اساتید دانشگاه ها به خارج کشور و آشنایی با علم روز از جمله کاستی های آموزش عالی کشور است که این امر در روند تولید علم تاثیر منفی گذاشته است.
با این حال آموزش عالی و دانشگاه های کشور در سال های اخیر به طور نسبی در تولید علم به موفقیت هایی دست یافته اند که نباید از نظر دور داشت.
افزایش تولید علم کشور ارتباط نزدیکی با کیفیت آموزش در دانشگاه ها دارد از این رو ضروریست در ارتقای کیفیت آموزش عالی بیش از پیش تلاش کرد.
تولید و رشد علمی دانشگاه ها یک حرکت جمعی است، بنابراین، مثلث دانشگاه ها، هیات علمی و دانشجویان باید در این زمینه تلاش های خود را افزون تر کنند.

Source: irna.ir

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *