نهادینه سازی گفتمان علم از نگاه دانشگاهیان

نهادینه سازی گفتمان علم از نگاه دانشگاهیان

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، نخستین سخنران این همایش که عصر امروز ( چهارشنبه ) در دانشکده علوم دانشگاه تهران برگزار شد ، «سید ضیاء هاشمی» معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود.
وی با طرح این پرسش که نهادینه شدن علم باید در کجا انجام شود و چه کسی مسوول آن است؟ گفت: دانشگاه به عنوان مکانی برای علم آموزی و تولید علم بهترین پتانسیل برای نهادینه شدن علم دارد. دانشگاه کانون دانش آموزی است و گفتمان های علمی معمولا در دانشگاه ها پرورش پیدا می کنند.
«برای نهادینه شدن علم نیاز است که از داخل دانشگاه کارهای زیر بنایی انجام شود زیرا کسی نمی تواند خارج از دانشگاه، اراده ای به این محیط تحمیل کند. اگر قرار باشد دانشگاه از بیرون مدیریت شود آن موقع است که دچار تعارض در تصمیم گیری خواهیم شد.»
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با اشاره به بحث های ارایه شده در زمینه دانشگاه اسلامی اظهار کرد: دانشگاه اسلامی دانشگاهی است که بهترین علم و دانش را برای برطرف کردن نیازهای جامعه اسلامی ارایه کند این شیوه از دانشگاه باید در کشور گسترش پیدا کند تا همزمان با علم آموزی بتوانیم نیازهای روز جامعه اسلامی ایران را برطرف کنیم.
هاشمی یکی دیگر از راهکارهای نهادینه کردن علم در محیط دانشگاهی، احترام به تمامی افکار و نظریه دانست و گفت: نباید فراموش کرد که تمامی دیدگاه های موجود در دانشگاه نه تنها با هم یکسان نیستند بلکه دیدگاه های موجود در دانشگاه با محیط خارجی آن یعنی جامعه نیز متفاوت است.
«اگر بخواهیم دانشگاه در زمینه های مختلف رشد کند و گام در جهت توسعه همه جانبه بردارد باید قدرت عرصه دیدگاه های خود را در تمامی سطوح داشته باشد. زیرا دانشگاه بدون آزادی علمی نمی تواند رسالت خود را به درستی انجام دهد.»
وی در پایان تاکید کرد: تبادل نظر و گفتمان سازی در دانشگاه های کشور باید بر مبنای واقعیت های جامعه باشد. نظریه ای که در دانشگاه مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد. اگر نظریه ارایه شده بر واقعیت موجود در جامعه کنونی منطبق نباشد نمی تواند راهکارهای مناسب برای نیازهای جامعه ارایه کند.

** روحیه پرسشگری در دانشگاه تقویت می شود
در ادامه این همایش «محمود نیلی احمد آبادی» رییس دانشگاه تهران سخنانی در زمینه نقش مهم دانشگاه در علم آموزی و توسعه جامعه ارایه کرد.
وی با اشاره به تاسیس «دارالفنون» و دانشگاه تهران گفت: هر چند که این دو دانشگاه از دل جامعه برنخواست، اما می توان گفت تاسیس این دو دانشگاه در کشور تا حدودی برای پاسخی به نیازهای موجود جامعه بود.
وی گفت: دانشگاه تهران در 80 سال گذشته تغییر رویه داد تا جایی که بسیاری از بزرگان علمی و سیاسی کشور استاد یا دانشجوی این دانشگاه بودند.با این شرایط دانشگاه تهران به مکانی برای گفتمان سازی تبدیل شد.
«تغییر رویه دانشگاه تهران در شرایط کنونی به این معنا نیست که کاستی های رابطه با جامعه را برطرف شده بلکه مشکلات ارتباط دانشگاه با جامعه هنوز دیده می شود اما این مشکلات نسبت به گذشته کمتر شده است.»
نیلی احمد آبادی در ادامه افزود: یکی از مهمترین شاخصه های دانشگاه ایجاد روحیه پرسشگری در بین دانشجویان است. دانشجو در این محیط جسارت و شجاعت بیشتری دارد که مسائل مختلف را به چالش بکشد. هر چند که ممکن است وی بعد از فارغ التحصیلی نتواند آنچنان که در دانشگاه بود پرسشگر شود اما روحیه پرسشگری در او تقویت شده و می تواند آن را در جامعه توسعه دهد.
رییس دانشگاه تهران در پایان با اشاره به رواج سرقت علمی در دانشگاه ها گفت: از زمانی که راهبردهای دانشگاه از درون دانشگاه انتخاب نشد و تصمیم های یک روزه و دخالت های بیرونی بر دانشگاه حاکم شد در این مراکز شاهد سرقت های علمی بودیم.

** نهادینه‌شدن علم با مدرک‌ گرایی تفاوت دارد
یکی دیگر از سخنرانان این همایش ملی «محمدرضا واعظ مهدوی» معاون توسعه امور علمی و فرهنگی سازمان برنامه و بودجه بود.
وی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی یکی از دستاوردهای انقلاب فرهنگی در کشور بود، گفت: یکی از مهمترین ماموریت های جهاد دانشگاهی در حوزه فرهنگی مربوط به نهادینه‌سازی گفتمان علم است؛ این در حالی است که امروزه علم در کشور معادل مدرک شده و کسی که دارای مدرک باشد، دانشمند محسوب می‌شود.
«در حالی که تنها 15 درصد علم مربوط به دانش مکتوب است و 85 درصد مابقی مربوط به دانش ضمنی و مهارت‌ها می‌شود.»
وی در زمینه ضرورت نهادینه کردن علم گفت: نهادینه شدن علم در محیط های دانشگاهی نیاز به بازتعریف علم دارد نهادینه شدن علم به معنای مدرک‌گرایی و تاسیس دانشگاه علمی کاربردی در اقصی‌نقاط کشور نیست.

** برای نهادینه شدن علم شاکله تعیین کنیم
«علی اکبرموسوی موحدی» عضو هیات علمی دانشگاه آخرین سخنران این همایش بود که برای نهادینه شدن علم چند پیش شرط را تعیین کرد. نخستین پیش شرط وی برای نهادینه شدن علم در جامعه، شناخت شان و ارزش علم است.
وی گفت: کشورهایی در زمینه های علمی موفق هستند که به درستی به جایگاه و ارزش علم پی برده باشند. ما نیز اگر بخواهیم پیشرفت کنیم باید علم در کشورمان حکمرانی کند. برای نهادینه شدن علم در جامعه نیازمند ایجاد یک شاکله هستیم که بتوانیم براساس آن تمامی نقشه های علمی کشور را اجرا کنیم. اگر این شاکله و الگو ایجاد نشود علم نمی تواند کارکرد اصلی خود را به درستی انجام دهد.
وی گفت: علم اطلاعات نیست که از کتاب و مقاله ها آن را استخراج کنیم علم از آن خداست و آن را براساس توانایی هر انسان، به افراد بخشیده است. علم بد نیست بلکه بدی هایی که در نتیجه پیشرفت علمی به وجود آمده اند نشان می دهد که معنای واقعی علم به درستی درک نشده است.
موسوی موحدی در ادامه با اشاره به دومین شرط نهادینه شدن علم در جامعه گفت: از کشف به عنوان مغز علم یاد می شود؛ علمی که نتواند منجر به کشف شود علم نیست.
«در شرایط کنونی کشورهایی در روی کره زمین پیشرفته محسوب می شوند که ازعلم به کشفیات زیادی رسیده باشند. باید بگویم اگر علم به معنای ناب آن در دسترس افراد قرار گیرد به یقین کار کشف در جامعه به راحتی انجام می شود و می توان شاهد توسعه در تمامی زمینه ها بود.»

Source: irna.ir

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *