تحلیل آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۶ علوم زمین (کد ۱۲۰۱) را امروز برای همراهان سایت در نظر گرفته ایم.

آبهای زیرزمینی

با بررسی سؤالات آزمون‌ سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۵ به نظر می‌رسد که سؤالات آزمون ۹۶ ساده تر از آزمون سال قبل بوده است. تمرکز سؤالات بیشتر بر مباحث هیدرولیک آب زیرزمینی و اصول جریان آب زیرزمینی بوده است. این دو فصل ۸۰ درصد از سؤالات را به خود اختصاص دادند، در سنجش میان سؤالات آزمون سال ۹۶ با ۹۵ به خوبی می توان دریافت که تعداد سؤالات محاسباتی در سال ۹۶بیشتر شده که از نظر زمانی داوطلب وقت بیشتری برای پاسخگویی به سؤالات را داشته است، ولی در کل آزمون سال ۹۶ به رغم افزایش سؤالات محاسباتی و مفهومی ساده‌تر از آزمون سال ۹۵ می‌باشد.
به طور کلی سؤالات آزمون ۹۶ بیشتر جنبه مفهومی داشتند، ولی مشابه بیشتر این سؤالات در آزمون‌های سال‌های قبل تکرار شده است و داوطلب با درک خوب از مطالب به راحتی می‌توانست به سؤالات پاسخ دهد.

زمین‌شناسی اقتصادی

سطح سؤالات مطرح‌شده در آزمون سال ۱۳۹۵ و آزمون سال ۱۳۹۶ تقریباً یکسان بوده است. در سال ۹۶ از فصل سولفید توده‌ای مانند سال قبل سؤالی طرح نشد. همچنین از فصل دگرسانی سنگ های دیواره، کانسارسازی ایران و مطالعات ایزوتوپی سؤالی طرح نشده بود. ولی برخلاف سال قبل به فصل کانسارهای حاصل از هوازدگی و کانسارهای اسکارن توجه شایانی شده و این دو فصل به همراه فصل کانسارهای رسوبی حدود ۴۵ درصد سؤالات و فصل کانسارهای اپیترمال و کانسارهای همراه با گرانیتوئیدها حدود ۳۵ درصد سؤالات را به خود اختصاص داده‌اند و ۲۰ درصد باقی‌مانده سؤالات مربوط به دیگر فصل ها می باشد.
به طور کلی با مطالعه دقیق و کامل منابع مطرح‌شده برای زمین شناسی اقتصادی، از جمله کتاب‌های زمین شناسی اقتصادی از شهاب‌پور و کریم‌پور، می‌توان تقریباً به تمامی سؤالات آزمون۹۶ پاسخ داد.

زمین‌شناسی ایران

تقریباً ۸۰ درصد از سؤالات درس زمین‌شناسی ایران در سال ۹۶ حفظی می‌باشد. در سنجش سطح سؤالات آزمون سال۱۳۹۶ در مقایسه با آزمون سال ۱۳۹۵، دشوارتر و مفهومی تر بودند. در سال ۹۶ هم مانند سال ۹۵ بیشتر سؤالات (حدود ۶۰ درصد) مربوط به سه فصل پالئوزوئیک در ایران، مزوزوئیک در ایران و سنوزوئیک در ایران بودند. تعداد سؤالات مفهومی سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ بیشتر بودند.
سؤالات آزمون ۹۶ نسبت به آزمون ۹۵ دامنه گسترده‌تری از دانش فرد را به چالش می‌کشد. نکته قابل توجه آن که در آزمون ۹۶ از مبحث مربوط به افیولیت‌های ایران و دگرگونی و ماگماتیسم ایران سؤالی مطرح نشده است.
در سال‌۹۶ سؤالات با دقت و ظرافت بیشتری طرح شده و تنها با حفظ مطالب نمی‌توان به نتیجه دلخواه رسید، بلکه باید در سؤالات دقت و تفکر شود و با استنباط صحیح به جواب درست و دقیق رسید.
به طور کلی داوطلب با مطالعه دقیق و کامل منابع اصلی زمین شناسی ایران از جمله کتاب آقانباتی می‌توانست به تمامی سؤالات آزمون ۹۶ پاسخ دهد.

چینه‌شناسی

در مجموع می‌توان گفت که تقریباً سطح سؤالات درس چینه‌شناسی سال ۹۵ و ۹۶ یکسان بوده است. البته تا حدی سؤالات مربوط به مبحث ناپیوستگی‌ها و تعیین سن سال ۹۶ ساده‌تر از سؤالات سال ۹۵ می‌باشد.
در هر دو سال تقریباً بین تعداد سؤالات حفظی و مفهومی تعادل وجود داشته است.  و حل کردن و تحلیل سؤالات کنکور سراسری سال‌های پیش به راحتی به تمام سؤالات پاسخ صحیح بدهد.
می‌توان گفت تقریباً تعداد سؤالات و مباحثی که هر ساله تست از آن‌ها طرح می‌شود یکسان می‌باشد. نکته مهمی که در مورد سؤالات امسال نسبت به سؤالات سال پیش وجود داشت، این بود که امسال برخلاف سال پیش از فصل چینه‌نگاری سکانسی سؤالی طرح نشده بود. علاوه بر آن از مبحث نقشه‌های چینه‌شناختی امسال ۱ سؤال طرح شده بود، در حالی که سال پیش سؤالی طرح نشده بود.
امسال همانند سال‌های گذشته، مهم‌ترین فصل درس چینه‌شناسی، فصل واحدهای چینه‌نگاری می‌باشد.

دیرینه‌شناسی

به طورکلی می‌‌توان گفت که سؤالات دیرینه شناسی آزمون سال ۱۳۹۵ و آزمون سال ۱۳۹۶ تقریباً از نظر سطح دشواری یکسانی هستند و در هر دو سال اکثر سؤالات به صورت حفظی بوده و طراحان تغییر چندانی در نحوه طراحی سؤالات نداشته‌اند، به طوری که سؤالات مربوط به دو بخش میکروفسیل و ماکروفسیل ۵۰ درصد و سؤالات مربوط به مبحث فرامینیفرها ۴۰ درصد را به خود اختصاص داده است.
البته نسبت به سالهای قبل تعداد سؤالاتی که به شکل‌ها مربوط می شود افزایش یافته است. قراردادن چندین فسیل در یک گزینه و درخواست ترتیب سنی آنها نیز یکی دیگر از سؤالات مرسوم کنکور بوده است که در این سال (۹۶) هم نمونه هایی از آن آورده شده است و ۳ سؤال مربوط به سن فسیل‌ها می‌باشد.
به طور کلی می‌توان گفت اکثر سؤالات درس دیرینه به صورت حفظی بوده و تقریباً مشابه سال‌های قبل است و حدود ۹۰ درصد سؤال‌ها تقریباً یکسان است.
همچنین داوطلبان با مطالعه دقیق منابعی از قبیل کتاب دیرینه‌شناسی دکتر خسرو تهرانی، ماکروفسیل دکتر طاهری و دیرینه‌شناسی دکتر قاسمی‌نژاد می‌توانستند به راحتی به تمامی سؤالات پاسخ دهند که همه این منابع در کتاب درسی مؤسسه مدرسان شریف گنجانده شده است.
رسوب‌شناسی و پترولوژی سنگهای رسوبی
سؤالات آزمون سال ۱۳۹۶ نسبت به آزمون سال ۱۳۹۵ بسیار دشوارتر و مفهومی تر بوده است و برای پاسخگویی صحیح نیازمند تجزیه و تحلیل بیشتری هستند. تعداد سؤالات مفهومی نسبت به حفظی در این سال افزایش یافته و سؤالات آزمون ۹۶ نسبت به آزمون ۹۵ دامنه گسترده‌تری از دانش فرد را به چالش می‌کشد. سؤالات مطرح‌شده در سال ۹۶ نیاز به تسلط کامل بر چند مبحث، ایجاد ارتباط بین این مباحث و در نهایت پاسخ دادن به سؤالات دارد.
همچنین داوطلب با مطالعه‌ دقیق منابعی از قبیل کتاب رسوب‌شناسی دکتر حرمی، سنگ‌شناسی رسوبی تاکر و رسوب‌شناسی دکتر اهری می‌توانست به تمامی سؤالات پاسخ دهد و همه این منابع در کتاب درسی مؤسسه مدرسان شریف گنجانده شده است. همچنین با مطالعه دقیق فرآیندهای رسوبی از کتاب رسوب شناسی دکتر اهری داوطلب می‌تواند به همه سؤالات فرآیندهای رسوبی پاسخ صحیح بدهد.
زمین‌شناسی زیست‌محیطی
در سال ۱۳۹۶ تقریباً از تمام فصول به جز فصل مربوط به مدیریت پسماندها سؤال مطرح شده است. سؤالات مربوط به فصل زمین شناسی پزشکی سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ ساده تر طرح شده اند. تعداد سؤالات مفهومی آزمون سال ۹۵ و ۹۶ برابر و در هر دو سال تعداد سؤالات حفظی و مفهومی برابر بودند.
در حالت کلی می‌توان گفت که در ۳ سال اخیر اشتیاق طراحان به طرح سؤال در مورد آلودگی‌های ناشی از عناصر مختلف و آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از استخراج مواد معدنی، زمین پزشکی و زلزله بیشتر شده است که همین مسئله باعث دشوار شدن سطح سؤالات شده است. مبحث مربوط به سیل هم همواره مد نظر طراحان سؤال بوده است، به طوری که هر سال به طور میانگین ۲ سؤال به این بخش اختصاص داده شده است.
داوطلب با مطالعه دقیق منابعی از قبیل کتاب‌های زمین‌شناسی زیست محیطی از غضبان و کتاب زمین‌شناسی زیست محیطی از غفوری و حافظی‌مقدس می‌توانست به تمامی سؤالات پاسخ دهد. همه این منابع به طور خلاصه و جامع در کتاب درسی مؤسسه مدرسان شریف گنجانده شده است.
ژئوشیمی
به نظر می‌رسد که آزمون سال ۱۳۹۶ نسبت به آزمون سال ۱۳۶۵ به طور کامل مفهومی‌ و مشکل‌تر بوده و اکثراً سؤالات به صورت حفظی مطرح شده بود و پاسخگویی به سؤالات آزمون ۹۵ نیاز به اطلاعات و دقت بیشتری دارد. سؤالات حفظی سال ۹۶ بسیار ساده بوده و با مطالعه دقیق کتاب ژئوشیمی فریدمر به راحتی قابل پاسخگویی بوده است. همانند سال‌های قبل اکثر سؤالات طرح‌شده از فصل‌های مهم همچون ترمودینامیک و شیمی بلورها، ماگماتیسم و سنگ‌های آذرین، ساختار و ترکیب زمین و زمین در ارتباط با کیهان است و به سایر فصل‌ها توجه کمتری شده است. تعداد سؤالات مطرح‌شده از فصل‌های اتمسفر، هیدروسفر و بیوسفر و رسوب‌گذاری و سنگ‌های رسوبی در هر ۲ سال محدود می‌باشد. تمامی سؤالات سال ۹۶ از کتاب اصول ژئوشیمی برایان میسون (ترجمه فریدمر) طرح شده بود که این منبع در کتاب درسی مؤسسه مدرسان شریف گنجانده شده است.
زمین‌شناسی ساختمانی
سؤالات درس زمین‌شناسی ساختمانی در آزمون سال ۱۳۹۵ دشوارتر و مفهومی‌تر از آزمون سال ۱۳۹۶ بوده است. تعداد سؤالات حفظی در آزمون سال ۹۶ بیشتر از آزمون سال ۹۵ بود و سؤالات مفهومی مطرح‌شده در آزمون ۹۶ ساده‌تر از آزمون ۹۵ بود. با بررسی سؤالات درس زمین‌شناسی ساختمانی در آزمون‌های سال‌های قبل به نظر می‌رسد بار دیگر طراحان سؤال توجه بیشتر به سمت سؤالات حفظی رفته‌اند، به طوری که نسبت به سال قبل سؤالات حفظی بیشتر شده و حدود ۳۰ درصد از سؤالات را به خود اختصاص داده بودند. از سوی دیگر برخی سؤالات به گونه‌ای طرح شده اند که با حفظ کردن بعضی نکات کنکوری به راحتی می‌توان این سؤالات را پاسخ داد و در زمان آزمون استفاده مناسبی از آن‌ها برد. اما در کل می‌توان گفت که با فهم دقیق مفاهیم زمین‌شناسی ساختمانی، همه سؤالات مفهومی و حفظی قابل پاسخگویی بودند. بیشترین سؤالات همانند سال قبل مربوط به بخش گسلها و شکستگی ها می‌باشد که حدود ۴۰ درصد از سؤالات را به خود اختصاص داد. در آزمون سال ۹۶ تعداد سؤالاتی که هم پاسخ دادن به آن‌ها مشکل بوده و هم زمان‌‌بر بودند کاهش چشمگیری داشته است.
بیشتر سؤالات آزمون ۹۶ از کتاب‌های مبانی زمین‌شناسی ساختمانی از دکتر الیاسی و دکتر پورکرمانی طراحی شده بودند.
سنگ‌شناسی
سؤالات آزمون سال ۱۳۹۶ در مقایسه با آزمون سال ۱۳۹۵، دارای سطح دشواری تقریباً یکسانی بوده است. سؤالات از پراکندگی خوبی بین سه مبحث آذرین، دگرگونی و رسوبی برخوردار بوده است. مبحث رسوبی با توجه به طرح سؤالات مفهومی و طبقه‌بندی سنگ‌های رسوبی در سال‌های اخیر دشواری قابل ملاحظه‌ای داشته که در ۳ سال اخیر تقریباً سطح متوسطی دارا بوده است.
بررسی سؤالات درس سنگ‌شناسی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که سؤالات بیشتر از کتاب سنگ‌شناسی دگرگونی پیام نور تألیف دکتر درویش‌‌زاده، سنگ‌شناسی آذرین تألیف دکتر همام و سنگ‌شناسی رسوبی ترجمه دکتر حرمی طراحی شده اند که همه این منابع در کتاب درسی مؤسسه مدرسان شریف گنجانده شده است.
زمین‌شناسی مهندسی
سؤالات آزمون ۱۳۹۶ سطح دشواری پایین‌تری از آزمون سال ۱۳۹۵ داشته است. سؤالات در آزمون سال ۱۳۹۶ بیشتر بر مباحث مکانیک خاک و مکانیک سنگ متمرکز بود و سؤالات نسبت به آزمون سال ۹۵ از پراکندگی خوبی برخوردار نبود. در سال ۹۵ بیشتر به نکات ریز و پایه‌ای مبانی خاک و سنگ پرداخته شده بود و با توجه به گستردگی سؤالات آزمایشگاهی سطح سؤالات از آزمون سال ۹۶ دشواری بالاتری داشته است. از نظر جنبه مفهومی و حفظی بودن سؤالات دو آزمون سال ۹۵ و ۹۶ تفاوت مشهودی با هم نداشته‌اند.
به طور کلی می‌توان گفت آزمون سال ۹۵ و ۹۶ از نظر جنبه حفظی و مفهومی بودن سؤالات تقریباً مشابه بوده و تفاوت آن‌ها در پراکندگی سؤالات بین مباحث مختلف زمین‌شناسی مهندسی بوده است. سؤالات زمین‌شناسی مهندسی بیشتر از کتاب‌های زمین‌شناسی مهندسی دکتر خانلری و زمین‌شناسی مهندسی دکتر حافظی‌مقدس طرح شده بود که در مجموعه منابع کتاب‌های مدرسان شریف گنجانده شده است.
زمین‌شناسی نفت
سؤالات زمین‌شناسی نفت در آزمون‌های سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در یک سطح بوده و تغییر ملموسی در میزان دشواری سوالات سال ۹۶ حس نمی‌شود. سؤالات در سال ۱۳۹۶ مفهومی‌تر بوده و نیاز به دقت نظر و تأمل بیشتری دارد. از مباحث سنگ‌های منشأ و ارزیابی سنگ‌های منشأ و نمودارهای چاه و نیز سیست م‌های نفتی ایران در هر دو سال به تعداد یکسان سؤال طرح شده است. در سال ۹۶ توجه بیشتری به مبحث نمودارگیری شده و تعداد سؤالات به مراتب بیشتری نسبت به سال گذشته طرح شده است.
فصل سنگ‌های منشأ در سال ۹۵ دارای سؤالات بیشتر و دشوارتری نسبت به سال ۱۳۹۶ است. فصل‌های سنگ‌های منشأ و مخزن هر ساله نیمی از سؤالات زمین‌شناسی نفت را تشکیل داده و در هر دو کنکور اخیر دو سؤال به زمین‌شناسی نفتی ایران اختصاص داده شده است.
بیشتر سؤالات آزمون سال ۹۶ از کتاب‌های زمین‌شناسی نفت دکتر رضایی و زمین‌شناسی نفت دکتر صیرفیان طرح شده بود. همه این منابع در کتاب درسی مؤسسه مدرسان شریف گنجانده شده است.

منبع مدرسان شریف