بحث حذف یا جایگزینی برای کنکور این روزها دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است و مسئولان مرتبط با آموزش عالی کشور اظهارنظرهای مختلفی را در این زمینه داشته‌اند که در این میان نیز برخی از آنها صحبت‌هایی را مبنی‌بر لزوم وجود کنکور بیان کردند؛ صحبت‌هایی که گاهی عامدانه و گاه از روی ناآگاهی مطرح شده و کار را به گردش مالی این غول تحصیلی کشانده است؛ هرچند شاید بتوان یکی از اصلی‌ترین دلایل برقراری کنکور را با وجود تصویب قانون حذف آن در سال ۸۶، وجود همین گردش مالی بالا و موسسات کنکوری برشمرد، ولی نبود یک طرح جایگزین کامل و عملی هم از دیگر مسائلی است که نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن گذشت.

با وجود اینکه در دیگر کشورها روش‌های متفاوتی برای ورود دانش‌آموزان به دانشگاه‌ها وجود دارد، ولی شیوه ورود دانش‌آموزان به آموزش عالی در کشورمان، تقریبا در دیگر کشورها اجرایی نمی‌شود و شاید بتوان همین مساله را یکی از دلایل منسوخ‌بودن شیوه برگزاری کنکور در ایران دانست. یکی از پراستفاده‌ترین روش‌ها برای ورود به دانشگاه‌ها در دنیا بررسی سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در طول دوران تحصیل است؛ روشی که در بیشتر کشورها اجرایی می‌شود و زمزمه‌های اجرایی‌کردن آن در کشور از سال‌های قبل به گوش رسیده و درنهایت نیز تاثیر حداکثر ۲۵ درصدی سوابق تحصیلی دانش‌آموزان به نمره کل نهایی آنها منجر شده است. در برخی از کشورهای پیشرفته دنیا مانند ژاپن شیوه جذب دانشجویان این‌گونه است که دانش‌آموزان ژاپنی برای ورود به دانشگاه‌های دولتی این کشور باید ابتــدا حداقل نمرات را در آزمون سراسری کسب کنند و سپس در آزمون اختصاصی دانشــگاه موردنظرشــان نیز شرکت کنند، همچنین آموزشکده‌های آموزش عالی غیردولتی در ژاپن ملزم نیستند برای پذیرش دانشجویان از کانال کنکور سراسری اقدام کنند، بلکه این مراکز عمدتا از طریق آزمون اختصاصی منتسب به همان مرکز دانشگاهی به جذب دانشجویان روی می‌آورند.

با وجود نمونه‌های خارجی و موفق در شیوه جذب دانشجویان، ولی همچنان نه‌تنها طرح جامعی برای حذف کنکور در کشورمان از سوی مسئولان مرتبط ارائه نشده است، بلکه برخی از آنها عامدانه از وجود کنکور با همه اشکالاتش نیز حمایت می‌کنند، حمایتی که در وهله اول وجود گردش مالی و مافیای کنکور را که چندی‌پیش نیز فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی از آن نام برد، در ذهن متبلور می‌سازد. فرهاد رهبر چندی‌پیش درباره چرایی عدم حذف کنکور از مافیای موجود در این حوزه صحبت کرد و گفت: «کنکور هشت‌هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد و به همین دلیل برخی اجازه نمی‌دهند کنکور حذف شود، ولی در در دنیا چند کنکور در سال برگزار می‌شود و یک فرد می‌تواند با بالاترین نمره‌ای که از کنکورها می‌گیرد در دانشگاه‌ها پذیرش شود.» رهبر پیشنهادی را نیز برای برون‌رفت از وضعیت فعلی مطرح کرد. او گفت: «یکی از پیشنهادهای دانشگاه آزاد اسلامی این است که به‌جای برگزاری یک کنکور در سال و وارد کردن استرس به خانواده‌ها چندبار در سال امتحان بگیریم و بالاترین نمره فرد ملاک پذیرش باشد؛ اما چرا این اتفاق نمی‌افتد؟»وزیر علوم نیز در صحبت‌هایی که روز گذشته در جمع خبرنگاران داشت از حذف کنکور استقبال کرد و گفت: «حذف کنکور در دستورکار است و اکنون نیز در انتخاب دانشجویان برای ورود به دانشگاه موضوع سوابق تحصیلی مدنظر است.» وی تصریح کرد: «البته در رشته‌های پرطرفدار دانشگاه قطعا سهمی که از آزمون صورت می‌گیرد، تاثیرگذار است، ضمن اینکه برنامه‌ای وجود دارد که در آینده این کنکور تبدیل به روش جدیدی از گزینش دانشجو و انتخاب برای رشته باشد.» نقی شجاع، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره چرایی عدم حذف کنکور گفت: «قطعا برخی از فرصتی که کنکور در کشور ایجاد کرده است، استفاده می‌کنند؛ موسسات کنکور و آموزشکده‌هایی که در این حوزه فعال هستند، چه برای آمادگی دانش‌آموزان چه برای آزمون سراسری و چه در حوزه انتخاب رشته، هزینه‌هایی را به خانواده‌ها تحمیل کرده و منافع مالی در این حوزه دارند.»

او ادامه داد: «قطعا زمانی که ظرفیت ورود به دانشگاه‌ها بیش از داوطلبان باشد دیگر مساله‌ای به‌عنوان کنکور معنایی ندارد، از سوی دیگر وقتی حرف از حذف کنکور به میان می‌آید، همه از الگوی جدید صحبت می‌کنند و مخبردزفولی هم عنوان کرده باید شجاع‌مردی در این حوزه وارد شود، ولی هنوز الگویی در این حوزه نداریم.» علی روشنایی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» دراین‌باره گفت: «مساله کنکور بسیار آزاردهنده است و شخصا الان در کوران این حوزه هستم و فرزندم پشت کنکور است و همه خانواده تحت‌الشعاع کنکور او قرار گرفته‌ایم، در حالی که در اقصی‌نقاط دنیا چنین مساله‌ای وجود ندارد.» او با بیان اینکه از آنجاکه برخی از مراکز و موسسات منافع خاصی را در حوزه کنکور دارند، شاهد مداومت برگزاری آن هستیم، ادامه داد: «کنکور باید به روش علمی حذف شود؛ چراکه امروزه آسیب‌های اجتماعی، روانی و… را به خانواده‌ها و دانش‌آموزان وارد می‌کند. به‌طور مثال دانش‌آموزی را داشتیم که با معدل ۷۰/۱۹ از مدرسه تیزهوشان فارغ‌التحصیل شده بود، ولی نتوانست از سد کنکور بگذرد و این مساله اثرات بدی را روی او و امثال این دانش‌آموز می‌گذارد.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان تصریح کرد: «دانشگاه کمبریچ متقاضی زیادی دارد که تنها تعدادی از آنها جذب می‌شوند، ولی این‌گونه نیست که مافیا وجود داشته باشد. متاسفانه امروزه ۵۰ میلیون تومان از یک دانش‌آموز می‌گیرند که هدایت آموزشی آن را در طول یک‌سال برعهده داشته باشند یا معلمی که ساعتی پنج‌میلیون تومان برای تدریس می‌گیرد.» او خاطرنشان کرد: «کنکور باید حذف شود و برای آن نیز باید فکر اساسی کرد؛ چراکه کنکور آسیب‌های جدی به کشور و سطح علمی می‌زند، از سوی دیگر شاهد هستیم برخی از نخبگان ما چون توقع تحصیل در دانشگاه‌های مطرح را دارند و از طریق کنکور نتوانسته‌اند به خواسته خود برسند، از کشور خارج می‌شوند.»

حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، نماینده مردم محلات و دلیجان نیز درباره اهمیت حذف کنکور در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها گفت: «حذف کنکور از نظام آموزش عالی کشور مزایای زیادی ازجمله کاهش استرس متقاضیان و خانواده‌های آنان دارد.» وی با اشاره به گردش مالی کنکور در کشور گفت: «امروزه گروه گسترده‌ای در کشور به‌دنبال سوءاستفاده از علاقه‌مندی جوانان به دانشگاه هستند و با برگزاری کلاس‌های آموزشی بی‌کیفیت و برگزاری آزمون باعث ایجاد یک مافیای عظیم مالی شده و سالانه جیب مردم را خالی می‌کنند، بنابراین حذف کنکور می‌تواند جلوی این مافیا را بگیرد.» حجت‌الاسلام سلیمی با بیان اینکه در حال حاضر صندلی‌های خالی زیادی در دانشگاه‌های کشور وجود دارد، گفت: «این موضوع لزوم برگزاری کنکور را بسیار کمرنگ کرده است.» نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا کنکور برگزار نمی‌شود، خاطرنشان کرد: «حذف کنکور مصوبه مجلس شورای اسلامی و یک قانون است که باید اجرایی شود.»

هرچند تقریبا همه مسئولان مرتبط با مساله  کنکور تا حدودی موافق حذف آن هستند، اما برخی موضع گیری های اخیر  نشان می‌دهد که یکی ازموانع حذف این غول بزرگ تحصیلی،احتمالا نفع مالی  موسساتی است که درآمدزایی بسیار بالایی را برای صاحبان خود به همراه می‌آورد و همین مهم می‌تواند بیشترین ‌انگیزه را برای استمرار پیدا کردن کنکور بین برخی از مسئولان ایجاد کند.

منبع روزنامه فرهیختگان

#