پارک های علم و فناوری تسریع کننده روند توسعه اقتصادی دانش محور هستند

پارک‌های علم و فناوری (Science park) به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی و حلقه‌ای از زنجیره توسعه اقتصادی مبتنی بر فناوری، شکل گرفتند.
در تعریفی دیگر، پارک علم و فناوری سازمانی است که با هدف افزایش ثروت در جامعه توسط متخصصان حرفه‌ای مدیریت می ‌شود و جریان دانش و فناوری را میان دانشگاه‌ها، موسسات تحقیق و توسعه، شرکت‌های خصوصی و بازار به حرکت در می آورند.
این گونه پارک‌ها از طریق مراکز رشد، سازمان‌ های نوآور را تقویت کرده و فرآیندهای زایشی را تسهیل می‌کند.
پارک علم و فناوری محیطی است که در آن واحدهای تحقیقاتی مستقل و یا وابسته به سازمان‌ها و صنایع، مجتمع شده و زیر پوشش و حمایت قرار می‌گیرند تا به خلاقیت و نوآوری بپردازند.
تعمیق ارتباط بین دانشگاه‌ها، سازمان‌های تحقیقاتی، واحد های تولیدی و مراکز تصمیم ‌گیری دولتی در جهت توسعه فناوری و علوم کاربردی، از جمله اهداف ایجاد و توسعه پارک‌های علم و فناوری است.
800 پارک علم و فناوری در 55 کشور جهان ایجاد شده و بیش از این تعداد در حال ساخت است که نشان از توجه کشورهای مختلف به این نهاد اجتماعی مهم دارد.
همچنین شکل‌گیری و توسعه بسیاری از پدیده‌های نوظهور تکنولوژیکی از درون این پارک‌ها است و دولت‌ها می‌کوشند با ایجاد محیطی مناسب، شرایط کار و فعالیت را برای شرکت‌های کوچک و متوسط، و جذب شرکت‌های بین‌المللی مبتنی بر فناوری را فراهم کنند.
از جمله اهداف ایجاد پارک‌های فناوری، افزایش نوآوری تکنولوژیک، توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی متخصصان است و بسیاری از سیاستگذاران از پارک‌های فناوری به عنوان بخشی از یک راهبرد اندیشمند و هماهنگ برای توسعه ملی یا منطقه‌ای نام می‌برند.
اگرچه هر شهر یا کشوری ممکن است دلایل متفاوتی برای ایجاد پارک‌های فناوری داشته باشد، ولی عموما هدف اولیه از تشکیل یک پارک فناوری افزایش تعداد شرکت‌ های کوچک و متوسط دانش‌ محور است تا در یک محیط اقتصادی به فعالیت بپردازند.
از این شرکت‌ها به عنوان پشتوانه بخش خصوصی برای کمک به تنوع اقتصادی نام برده می‌شود.
کشورهای در حال توسعه که تجربه چندانی در زمینه فناوری ندارند، ممکن است از پارک ‌های فناوری جهت جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای ایجاد شغل و همچنین افزایش ارزش افزوده محصولات دانش بنیان خود استفاده کنند.

** توسعه شرکت های دانش بنیان تنها راه مقابله با بحران های اقتصادی است
سرپرست پارک علم و فناوری خراسان جنوبی، می گوید: با توجه به محرومیت های اقلیمی این استان و بعد مسافت آن از مراکز تجاری و صنعتی، تنها راه مقابله با بحران های اقتصادی و اشتغال، حرکت به سمت توسعه شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری است.
محمد علی ناصری، افزود: هم اکنون 190 شرکت دانش بنیان، موسسه و واحد فناور در پارک علم فناوری این استان و مراکز رشد وابسته فعال هستند که بطور متوسط حدود 600 نفر در این حوزه شاغل هستند.
به گفته وی از آنجایی که محصول این شرکت ها در حوزه های گوناگونی است، همه دستگاه های اجرایی و بخش های صنعتی می توانند با این شرکت ها همکاری کنند.
وی انتخاب پارک علم و فناوری خراسان جنوبی به عنوان پارک جدیدالتاسیس برتر کشور در چهاردهمین جشنواره ملی دستاوردهای پژوهش و فناوری کشور (سال 1392)، اخذ عنوان غرفه برتر در سومین فن بازار ملی جمهوری اسلامی (سال 92)،را از مهمترین افتخارات این پارک عنوان کرد.
ناصری، انتخاب چهار طرح ملی از 11 طرح ملی ارائه شده در سومین جشنواره فن بازار ملی جمهوری اسلامی ایران و انتخاب پارک علم و فناوری خراسان جنوبی به عنوان درگاه صادراتی محصولات دانش بنیان به افغانستان و پاکستان از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را از دیگر افتخارات این پارک ذکر کرد.

** پارک علم و فناوری حلقه گمشده بین دانشگاه و صنعت
سرپرست پارک علم و فناوری خراسان جنوبی، اظهار کرد: پارک علم و فناوری نهاد اجتماعی و حلقه ای از زنجیره توسعه اقتصادی مبتنی بر فناوری است که در واقع حلقه گمشده ارتباط بین دانشگاه و صنعت از آن یاد می شود.
به گفته وی در صورتی که نیاز صنعت استان از طریق پارک شناسایی و در قالب یک پروژه تحقیقاتی محصول محور به دانشگاهیان ارائه شود، از یک سو مشکل صنعت رفع می شود و از سوی دیگر نیاز استان از درون آن تامین خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه دانشگاهیان می توانند با استفاده از دانش خود محصولی را مبتنی بر توانمندی و نیاز استان طراحی و اختراع کنند، افزود: این محصول در پارک علم و فناوری پرورانده شده و پس از طی مراحل تجاری سازی وارد بدنه صنعت می شود.
ناصری ادامه داد: پارک علم و فناوری استان همانند دیگر پارک های علم و فناوری جایگاه شکل گیری و توسعه بسیاری از پدیده های نوظهور فناورانه است و امروزه رمز توسعه منطقه، آنچه قدرت اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی را به دنبال دارد نیست بلکه تبدیل دانش به فناوری است.
وی اضافه کرد: این مجموعه جایگاهی است که مهمترین موهبت لایزال الهی، یعنی نیروی انسانی متخصص را به سمت تبدیل دانش به ثروت از طریق نوآوری و فناوری سوق داده و موجبات انگیزش و تحرک بیشتر را در این قشر فراهم می کند.
به گفته وی پارک علم و فناوری ایفا کننده نقش محوری در توسعه اقتصادی استان است چرا که با توجه به محرومیت های اقلیمی و خشکسالی های اخیر اشتغال سی و پنج درصدی در بخش کشاورزی با تهدیدی جدی مواجه شده است.
وی تصریح کرد: بعد مسافت استان با مراکز صنعتی و تجاری کشور و نبود راه های ارتباطی ارزان مانند حمل و نقل ریلی، صنعت استان را شدیدا تحت الشعاع قرار داده و تنها راه مواجهه با تهدید های مذکور و مقابله با بحران بیکاری شرکت های دانش بنیان فعال در پارک های علم و فناوری هستند.
وی ناآگاهی برخی از مدیران و مسئولان با ماموریت و کار پارک های علم و فناوری، فاصله زیاد نظام آموزشی با حوزه های فناور و نوآور، خلاقیت کم، پایین بودن انگیزه بین فارغ ‌التحصیلان و جوانان، نبود شبکه جامع آموزش بین پارک‌ها و مراکز رشد، نبود یک سیستم نیازسنجی پایش وار را از مهمترین چالش های پیش روی پارک ها عنوان کرد.
به گفته ناصری، کمبود ظرفیت ها و فضاهای فیزیکی، جوان و نو پا بودن انجمن های پارک های علم و فناوری و مراکز رشد و چالش های فرهنگی جامعه از جمله فرهنگ منحط کارمند پروری نیز مزید بر علت گشته است که جوانان و خانواده های ما به دنبال استخدامی دولت پس از فارغ التحصیلی باشند.
به گفته وی این در حالی است که کمتر کسی به دنبال کارآفرینی و پردازش ایده های نو می رود و از سوی دیگر علومی که در مراکز آموزش عالی ما در حال تدریس است متاسفانه فاصله زیادی با حوزه عملیاتی آن دارد، به زبان دیگر علومی که در دانشگاه های ما در حال تدریس است متاسفانه کاربردی نیست و این مهم در توسعه فناوری نقش بسزایی دارد.
در ایران نیز قریب به 15 سال پیش پارک های علم و فناوری جایگزین سازمانی به نام سازمان پژوهش های علمی و صنعتی کشور شدند.
با عنایت به اینکه تاسیس خراسان جنوبی پس از انحلال سازمان مذکور صورت گرفت، فعالیت های فناورانه در استان از طریق مرکز رشد واحد های فناور وابسته به استانداری خراسان جنوبی انجام می گرفت.
تا اینکه در سال 1389 با پیگیری های استانداری و دانشگاه بیرجند، راه اندازی این مجموعه آغاز و در 28 اردیبهشت ماه 1390 رسما به دست معاون پژوهش و فناوری وقت وزارت علوم،تحقیقات و فناوری افتتاح شد.
پس از افتتاح پارک علم و فناوری خراسان جنوبی، مرکز رشد واحدهای فناور وابسته به استانداری خراسان جنوبی به پارک ملحق شدند.
در آن زمان فقط هشت واحد فناور در این مجموعه فعال بودند لیکن الان 40 شرکت دانش بنیان و 150 شرکت و واحد فناور و همچنین چهار مرکز رشد اقماری در شهرستان های بیرجند، طبس، فردوس و قاینات به بدنه پارک علم و فناوری خراسان جنوبی افزوده شده است.
برای دریافت لحظه به لحظه اخبار خراسان جنوبی به کانال تلگرامی irnabirjand@ ملحق شوید.
*3215*2047*خبرنگار- محمد رسول ابراهیمی اسفدن*انتشاردهنده-عباسقلی اشکورجیری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *