ممکن است شما هم در آن گروهی قرار بگیرید که بهرهی هوشی متوسطی دارند. اما خوشبختانه برای افزایش هوشتان کارهای زیادی میتوانید انجامدهید تا یک نابغه شوید.
گاهی اوقات اغلب ما فکر میکنیم بسیار باهوش هستیم. دستکم بیشتر امریکاییها باور دارند باهوشتر از عموم هموطنانشان هستند. اما قطعا بیشتر ما ضریب هوشی بین ۸۰ تا ۱۱۹ داریم و از این حیث در ردهی افراد معمولی جایمیگیریم. درست است که این رقم در اواخر دورهی نوجوانی و اوایل دههی دوم زندگیمان افزایش مییابد و با گذر عمر هم کمابیش در همین حد و حدود باقیمیماند، اما این به معنای ثابت ماندن ظرفیت بالقوهی ذهن ما نیست.
برایان رُشه، روانشناسِ تحلیلگر رفتار در دانشگاه ملی ایرلند در نشریهی روانشناسی امروزمینویسد: “حقیقت این است که هوش را میتوان افزایشداد؛ آن هم به میزانی قابلتوجه. آنهایی که مدعی ثابتبودن ضریب هوشی در تمام عمر هستند، در حقیقت به نتایج آزمونهای سنجش ضریب هوشی توجهمیکنند که در طول عمر افراد کمابیش ثابت هستند، نه به میزان هوش ما که دائما در حال افزایش است.”
برای افزایش هوشتان کارهای زیادی میتوانید انجامدهید
دیوید شِنک، نویسندهی کتاب نبوغ همهی ما میگوید تشخیص حد و حدود واقعی ذهن در هر سنی، عملا غیرممکن است و هر کسی میتواند به نبوغ، یا دستکم توانایی ذهنی بسیار بالا، دست پیدا کند. کلید رسیدن به این سطح از توانایی ذهنی، فراموشکردن افسانهی ذاتی بودن استعداد است.
او در کتاب خود مینویسد: “برای ذهن بسیار آسانتر است که به ذاتیبودن استعدادها و محدودیتهای ذاتی اعتقاد داشتهباشد؛ برای نمونه، دلیل اینکه شما خوانندهی اپرای خوبی نیستید این است که از شما برنمیآید؛ یعنی اصلا خوانندهی اپرا بهدنیا نیامدهاید. وقتی استعداد را مقولهای ذاتی درنظر میگیریم، دنیای ما مدیریتپذیرتر و راحتتر میشود. چنین چیزی بار انتظارات را از دوشمان برمیدارد.”
باهوشتر بودن از عموم مردم و نابغه بودن غیرممکن نیست و در حقیقت کاملا دستیافتنی است. هوش، توانایی کسبکردن و به کار بستن دانش و مهارتها است، و شامل توانایی استدلال، حل مسئله، بهیاد سپاری اطلاعات و خلاقبودن میشود. افزایش هوش آدمی، ولو تا سطح نبوغ، به ارادهی این کار نیاز دارد.
البته شرکتکردن در کلاسها و کتاب خواندن دو راه برای یادگرفتن چیزهای جدید هستند، اما ما هم در ادامه شش کار فوقالعاده برای افزایش توان ذهنیتان آوردهایم که یادگیری را سادهتر میکنند، و شما را در مسیر دستیابی به توانایی ذهنی بالا قرار میدهند.
۱. حافظهتان را تمریندهید تا نابغه شوید
وقتی سوزانه ژاگی در دانشگاه دانشگاه کالیفرنیا در ایرواین با مقام استاد تمام به کار مشغولبود، دریافت که فعالیتی به نام وظیفهی ان-بَک (n-back task)، هوش سیال را – که در حقیقت توانایی استدلالکردن و حلکردن مسائل جدید بدون توجه به دانش قبلی است – افزایش میدهد. در بازی ان-بک، شرکتکنندگان باید مکان شکلّها یا کلماتی که بهشکل صوتی ادا میشوند را روی یک شبکه (grid) بهخاطر داشتهباشند و وقتی یک حرف یا بخش خاصی از گرید تکرار شد، به آن اشارهکنند. تمرین ان-بک، که از طریق اینترنت به رایگان میتوان به آن دسترسی داشت، میتواند حافظه و مهارتهای حل مسئله را تقویتکند.
۲. از نقطهنظرهای جدید استقبالکنید
گسترش شبکهی اجتماعی خود با دیگر آدمها و توجهکردن به نقطهنظراتشان، یکی دیگر از راههای افزایش هوش است. این کار ذهن شما را به روی فرصتّهای جدید باز میکند و به رشد ذهنی شما کمک میکند. یادگیری، قرار دادن خود در معرض اطلاعات جدید است، و ملاقات با آدمّهای جدید این فرآیند را تسهیل میکند؛ بهویژه وقتی نقطهنظراتشان در تضاد با نقظهنظرات شما باشد.
رشه در کتاب نبوغ همهی ما مینویسد: “ذهنتان را باز کنید و به استدلالهایی که بیمنطق بهنظر میرسند گوشدهید، و سعیکنید نوعی منطق در آنها پیدا کنید.”
۳. انگیزه پیدا کنید
شِنک در کتاب نبوغ همهی ما مینویسد که رسیدن به دستاوردهای غیرمعمول به انگیزه نیاز دارد. “باید آن چیز را بخواهید؛ چنان آن چیز را بخواهید که هرگز تسلیم نشوید و آمادهباشید زمان، پول، خواب، دوستی یا حتی آبرویتان را فدای آن کنید.”
انگیزه میتواند خودآگاه یا ناخودآگاه باشد و از منابع گوناگونی چون الهام، استیصال، کینخواهی یا حسرت آینده نشأت گرفتهباشد.
۴. ورزشهای هوای آزاد موثر بر قلب و عروق انجامدهید
پژوهشی در دانشگاه گوتنبرگ سوئد نشان دادهاست تناسب اندام قلبی-عروقی میتواند هوش زبانی شما را افزایش دهد و حافظهی بلندمدتتان را بهبود بخشد.
محقق مسئول این پژوهش در نشریهی مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم مینویسد: “افزایش تناسب اندام قلبی-عروقی با عملکرد ذهنی بهتر همراه بودهاست؛ حال آنکه قدرت جسمانی تنها بهشکل ضعیفی با هوش ارتباط دارد.”
۵. با بازیهای ویدیویی خودتان را سرگرمکنید
ممکن است بازیهای ویدیویی راه خوبی برای وقت تلفکردن بهنظر برسند، اما وقتگذراندن با آنها حقیقتا میتواند رشد عصبّها را تقویتکند و ارتباط میان بخشّهای مختلف مغز را که مسئول مکانیابی بدن، تنظیم حافظه و برنامهریزی راهبردی هستند، بهبود میبخشد. در پژوهشی که توسط موسسهی توسعهی علوم انسانی مکس پلانک و دانشگاه علوم پزشکی شاریتیه در برلین انجامشد، پژوهشگران دریافتند بازیهای ویدیویی نظیر سوپر ماریو با بهبود وظایف حسی، ادراکی و توجهی برای ذهن مفید واقع میشوند.
بازیهای ویدیویی همچنین میتوانند خنثیکنندهی تاثیرات منفی کهنسالی روی ذهن باشند. در پژوهشی که در دانشگاه کالیفرنیا در سنفرانسیسکو انجامشد، پژوهشگران دریافتند یک بازی سهبعدی شبیهسازی رانندگی میتواند تواناییّهای ذهنی مثل چندوظیفهگرایی و تمرکز را در بزرگسالان افزایشدهد. بازیکردن، حافظهی کوتاهمدت و توانایی ذهنی آنها را، که معمولا با افزایش سن کاهش مییابند، افزایشداد.
۶. ذهنپویی (مدیتیشن) داشتهباشید
پژوهشی که توسط دانشگاه اورگون و پژوهشکدهی عصبنگاری دانشگاه تگزاس انجامشدهبود نشاندادهاست ذهنپویی میتواند انعطافپذیری عصبی ذهن شما را افزایشدهد.
از شرکتکنندگان در این پژوهش خواستهشد به مدت ۵ روز، روزی ۲۰ دقیقه تنپویی انجامدهند، و روی نفسکشیدن، حالت بدن و تصورات ذهنی تمرکز کنند. پژوهشگران دریافتند این تمرین، بهرهوری مادهی سفید مغز آنها را بهبود بخشیدهاست و دقت و هوش سیال آنها را بهشکلی چشمگیر افزایش دادهاست.
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده
منبع: فست کامپنی