توانمندسازی نیروی انسانی محقق و توجه به کیفی سازی پژوهش ها

توانمندسازی نیروی انسانی محقق و توجه به کیفی سازی پژوهش ها

به گزارش ایرنا، اهداف معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به طور کلی در دو بخش شامل تحقیقات دانشگاهی و فناوری خلاصه می شود و با توجه به اهمیتی که این وزارتخانه در دولت یازدهم برای بخش پژوهش کشور قائل است، یک درصد از اعتبارات این وزارتخانه علاوه بر اعتبارات تعیین شده برای معاونت تحقیقات، در اختیار بخش تحقیقات پزشکی قرار گرفته است.
در بخش تحقیقات دانشگاهی، این معاونت همواره تلاش داشته با تدوین برنامه های زیربنایی همچون برنامه های حمایتی و آموزشی به ظرفیت سازی در حوزه انسانی بپردازد و در کنار ارتقای سطح علمی محققان، با ارایه تسهیلات حمایتی آنها را جذب کرده و مانع از مهاجرت آنها شود.
دکتر شاهین آخوندزاده قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در این خصوص به خبرنگار علمی ایرنا گفت: برگ برنده ما در ایران نیروی انسانی است؛ ما از نظر منابع مالی نمی توانیم با کشورهای پیشرفته و حتی برخی کشورهای همسایه رقابت کنیم اما نسل جوان بسیار باهوش و توانمند و همچنین اعضای هیات علمی دانشمندی داریم که پیشرفت های علمی کشور را مدیون آنها هستیم.

** اعطای گرنت 25 میلیون تومانی به اعضای هیات علمی
قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت یکی از اقدامات حمایتی این معاونت در راستای جذب نخبگان علمی کشور را اعطای گرنت یا اعتبار 25 میلیون تومانی به اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور عنوان کرد و گفت: امسال نیز در ادامه فعالیت های سال های گذشته این تسهیلات در اختیار نخبگان علمی قرار گرفته است.
آخوندزاده اظهار کرد: گروهی از اعضای هیات علمی و محققان که جزو فرهیختگان پژوهشی کشور هستند و اچ ایندکس 15 به بالا دارند، در سال گذشته و همچنین در سال جاری مورد حمایت ویژه قرار گرفته اند.
وی افزود: این حمایت ها به صورت گرنت های تحقیقاتی 25 میلیون تومانی در سال گذشته به 290 نفر از این نخبگان اعطا شد و امسال نیز در روز پنجم اسفند ماه این تسهیلات تحقیقاتی به تعداد 420 نفر عضو هیات علمی تعلق می گیرد.
آخوندزاده خاطرنشان کرد: پارسال 290 عضو هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی ایران دارای اچ ایندکس بالای 15 بودند که تعداد آنها امسال به 420 نفر رسیده است؛ این وضعیت بسیار قابل توجهی است که در ایران تنها در حوزه پزشکی این تعداد عضو هیات علمی دارای اچ ایندکس بالای 15 هستند درحالی است که به عنوان مثال در کشور مصر با جمعیتی معادل جمعیت ایران در کل رشته های علمی حدود 150 محقق دارای اچ ایندکس بالای 15 هستند و این نشان می دهد که ما از نظر نیروی انسانی بسیار توانمند هستیم.

** برگزاری کارگاه های آموزشی
قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت برگزاری کارگاه های آموزشی برای اعضای هیات علمی را از دیگر برنامه های این معاونت در سال جاری عنوان کرد و گفت: موسسه ملی توسعه تحقیقات پزشکی کشور امسال نیز در ادامه برنامه های سال های گذشته، بیش از 25 کارگاه ملی را برگزار کرده است.
آخوندزاده افزود: به منظور گسترس تعاملات بین المللی، 95 درصد مدرسان این کارگاه ها اساتید ایرانی مقیم خارج از کشور یا اساتید خارجی و 5 درصد نیز از اساتید داخل کشور بودند.
وی خاطرنشان کرد: گزینش تعداد کمی از اساتید داخل کشور برای این کارگاه ها به این معنا نیست که ما در ایران مدرس برای برگزاری این کارگاه ها نداریم بلکه به منظور گسترس تعاملات بین المللی با مراکز علمی جهان کارگاه ها به این صورت برگزار شده است.

** فراهم کردن دسترسی محققان کشور به منابع الکترونیک
قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت فراهم کردن امکان دسترسی محققان کشور به منابع الکترونیک علمی تحقیقاتی بین المللی را از دیگر اقدامات این معاونت در سال جاری دانست و افزود: هر ساله بودجه قابل توجهی از وزارت بهداشت به این منظور اختصاص می یابد که امسال نیز مبلغی حدود 45 میلیارد تومان اختصاص یافته است.
آخوندزاده اظهار کرد: این برنامه باعث شده که تمام دانشگاه های علوم پزشکی در چند سال گذشته به صورت مستمر بتوانند به منابع الکترونیک بین المللی از جمله نشریات علمی دسترسی داشته باشند و در راستای ارتقای سطح علمی خود و کیفی شدن تولیدات علمی از آنها بهره مند شوند.

** راه اندازی سامانه علم سنجی
وی گفت: راه اندازی «سامانه علم سنجی اعضای هیات علمی» از دیگر برنامه های اجرا شده است که طی آن اعضای هیات علمی می توانند به صورت آنلاین اطلاعات مربوط به فعالیت های علمی خود را در این سامانه قرار دهند.
آخوندزاده اظهار کرد: درحال حاضر 17 هزار نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور عضو این سامانه هستند و به صورت آنلاین اطلاعات علم سنجی شامل تعداد مقالات، موضوعات مقالات، میزان استنادات به مقالات و اچ ایندکس خود را در آن اعلام می کنند.
وی ادامه داد: این سامانه که امسال به طور کامل به بهره برداری رسید، اطلاعات بسیار ارزشمندی را در رابطه با تولید علم پزشکی کشور گرد می آورد. آخوندزاده با اعلام این خبر که «سامانه جامع نشریات الکترونیک» نیز هفته آینده راه اندازی می شود، در مورد آن توضیح داد: اطلاعات 40 هزار نشریه معتبری که دانشگاه های علوم پزشکی ما به آنها دسترسی دارند به همراه اطلاعات مربوط به 400 نشریه علمی پژوهشی ایران، در این سامانه قرار دارد و محققان می توانند از این منابع استفاده کنند.
وی اظهار کرد: همچنین در این سامانه فهرست نشریات نامعتبر نیز منتشر می شود تا به این طریق محققان این نشریات را شناخته و به آنها استناد نکنند.

** پزشک پژوهشگر، دستیار پژوهش و پسادکترا
قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در مورد سایر برنامه های معاونت برای جذب نخبگان پزشکی کشور به اجرای برنامه پزشک پژوهشگر، دستیار پژوهش و دوره پسادکترا اشاره کرد و گفت: این برنامه که از حدود سه سال گذشته آغاز شده، همچنان با جذب تعداد بیشتری از نخبگان پزشکی کشور درحال اجرا است.

** پزشک پژوهشگر
آخوندزاده در مورد برنامه پزشک پژوهشگر توضیح داد: در دو دوره گذشته حدود 24 نفر جذب این برنامه شده اند و امسال نیز قرار است 12 نفر دیگر جذب این دوره شوند.
وی گفت: بخشی از دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی برای دسترسی به امکانات پژوهشی قوی تر اقدام به مهاجرت می کنند و این برنامه پزشک پژوهشگر می تواند این زمینه تحقیقاتی را ایجاد کند و تا حدودی مانع از مهاجرت آنان شود.
آخوندزاده اظهار کرد: برنامه پزشک پژوهشگر یک برنامه مشترک بین بنیاد نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و معاونت تحقیقات وزارت بهداشت است که طی قراردادی با این مراکز قرار بر این شد که 70 درصد اعتبارات پژوهشی این طرح را این دو نهاد تامین کند اما تاکنون این حمایت به خوبی انجام نشده و وزارت بهداشت با چالش های متعددی برای تامین اعتبار این برنامه مواجه است.
وی گفت: از دوستان خود در این دو نهاد تقاضا داریم در شرایط کنونی که باید زمینه های جذب دانشجویان جوان بیشتر فراهم شود، حمایت های لازم را اعمال کرده تا برنامه با قوت بیشتر پیش رود.

** دستیار پژوهش
آخوندزاده اظهار کرد: بسیاری از فارغ التحصیلان جوان داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی طرح خود را در ایران انجام نمی دادند و وثیقه می گذاشتند و به خارج از کشور می رفتند ما برای این گروه برنامه ای ایجاد کردیم که طرح خود را در مراکز تحقیقاتی معتبری که خودشان انتخاب می کنند، بگذرانند و به آنها حقوق نیز می دهیم.
وی افزود: این برنامه نیز قرار بود با مشارکت بنیاد نخبگان اجرا شود به این صورت که بخشی از حقوق این فارغ التحصیلان را بنیاد نخبگان و بخشی را وزارت بهداشت پرداخت کند که در این بخش نیز بنیاد نخبگان حمایت لازم را انجام نداد و برای این که برنامه شکست نخورد، تمام منابع مورد نیاز آن را تاکنون معاونت تحقیقات وزارت بهداشت تامین کرده است.

** دوره پسادکترا
آخوندزاده اظهار کرد: افرادی که دوره پی اچ دی خود را گرفته اند اما هنوز رزومه قوی ندارند که بتوانند جذب هیات علمی یا مراکز تحقیقاتی شوند، باید حدود دو سال دیگر کار تحقیقاتی انجام دهند تا به سطح لازم برای عضویت در هیات علمی، برسند.
وی افزود: این مرحله برای فارغ التحصیلان جوان مرحله بسیار سختی است به همین دلیل به اساتید برجسته یک گرنت تحقیقاتی اختصاص داده ایم تا بتوانند یکی از این فارغ التحصیلان را برای شرکت در دوره پسادکترا جذب کنند و حقوقی نیز با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران در اختیار آنها قرار می گیرد تا فارغ التحصیلان جوان بتوانند با انجام یک کار تحقیقاتی، رزومه بهتری برای ارائه داشته باشد.

** اجرای مراحل اولیه ساخت 11 آزمایشگاه جامع
آخوندزاده به اجرای مراحل اولیه ساخت 11 آزمایشگاه جامع در دانشگاه های علوم پزشکی ایران در حوزه فعالیت های بخش فناوری این معاونت اشاره کرد و گفت: امسال قرارداد راه اندازی این آزمایشگاه ها منعقد شد و طی دو تا سه سال آینده به بهره برداری خواهند رسید.
به گفته وی، این آزمایشگاه ها قرار است در دانشگاه های تیپ دو همچون بیرجند، گیلان و شهرکرد تاسیس شوند.
آخوندزاده اظهار کرد: همچنین 10 آزمایشگاهی که در سه سال گذشته مراحل اولیه ساخت آنها آغاز شده بود، امسال در دانشگاه هایی همچون دانشگاه تهران، شهید بهشتی، شیراز، مازندران، مشهد، تبریز به بهره برداری رسید.
وی افزود: برای راه اندازی آزمایشگاه های جامع مهمترین بخش تجهیز از نظر لوازم آزمایشگاهی است که هزینه بر است و نیاز به اعتبارات ارزی دارد که امیدواریم در سال های آتی این هزینه ها تامین شود.

** توسعه مراکز رشد دانشگاه ها
آخوندزاده به توسعه مراکز رشد در دانشگاه ها به عنوان اقدام دیگر معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در سال جاری در بخش فناوری اشاره کرد و گفت: در بخش معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تلاش شده تا هر دانشگاه حداقل یک مرکز رشد داشته باشد که امر محقق شده و بر این اساس در حال حاضر 60 مرکز رشد دانشگاهی داریم.
وی افزود: شرکت های دانش بنیان از دل این مراکز رشد درمی آیند و با توجه به تسهیلات معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و گردش کار نسبتا آسانی که در وزارت بهداشت فراهم شده، تعداد شرکت های دانش بنیان بخش سلامت افزایش قابل توجهی داشته است به طوری که در حال حاضر حدود 600 شرکت دانش بنیان در بخش سلامت کشور وجود دارد که گردش مالی اینها یک سوم گردش مالی کل شرکت های دانش بنیان در کل ایران است.
آخوندزاده گفت: این به آن معنا است که شرکت های دانش بنیان بخش سلامت یک سوم از گردش مالی شرکت های دانش بنیان را دارد که درصد قابل توجهی است و می تواند هم برای طراحی و ارائه فناوری و هم برای اشتغال دانش آموختگان رشته های پزشکی موثر باشد.

** ثبت بیماری ها
قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اظهار کرد: از سال گذشته برای ایجاد مگادیتا (دیتاهای بزرگ) به منظور انجام فعالیت های کیفی و عمیق دو پروژه تحقیقاتی بزرگ (مگاپروژه) با عنوان پرشین کوهورت در دو استان آغاز شد که هم اکنون نیز در حال پیگیری است؛ طی این برنامه ها قرار است اطلاعات مربوط به 50 بیماری شایع در کشور ثبت شود.
آخوندزاده افزود: با اتمام این پروژه ها در دو سه سال آینده شاهد خواهیم بود که از این پروژه های تحقیقاتی به نام مگاپروژه، اطلاعات ارزشمندی هم برای سیاستگذاران بخش بهداشتی درمانی کشور و هم برای انجام کارهای تحقیقاتی تهیه خواهد شد.

** تولید داروی هپاتیت «سی»
قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تولید داروی هپاتیت «سی» مشابه نمونه خارجی در ایران را یکی دیگر از اقدامات این معاونت برشمرد و گفت: شبیه سازی این دارو با فرمولاسیون جدید که از سال های گذشته آغاز شده بود، در سال 95 به نتیجه رسید و سبب کاهش هزینه های درمان بیماران مبتلا به هپاتیت شد.
آخوندزاده اظهار کرد: هزینه این دارو برای یک دوره سه ماهه درمان بیماری حدود 150 هزار دلار برای هر بیمار بود که در حال حاضر بعد از این که این دارو در ایران شبیه سازی شد، هزینه درمان این بیماری به هزار دلار کاهش یافته است.
وی با تاکید بر این که این مساله توانایی صنعت داروسازی ایران را نشان می دهد، افزود: این دارو در آمریکا تولید می شود و محققان ایرانی توانستند آن را شبیه سازی و مشابه آن را تولید کنند.
آخوندزاده گفت: این دارو اکنون وارد بازار دارویی ایران شده است و می تواند از نظر هزینه و سودمندی کمک زیادی به سیستم درمانی بهداشتی کشور کند.