ریشه مشکلات دانشجویان دکتری، نقص سیستم آموزشی است/ هیچ راهی برای تامین معیشت ما در نظر گرفته نشده

به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، خبرنامه دانشجویان ایران نوشت: کمپین مطالبات دانشجویان دکتری، نزدیک به یکسال است که با توجه به مشکلات عدیده‌ی این دانشجویان و فارغ‌التحصیلانش، با جمعیتی در حدود ۱۰ هزار نفر با هدف پیگیری این مشکلات و مطالبات از مسئولین آموزشی در وزارت علوم و دانشگاه‌ها تشکیل شد.

شاید در وهله‌ی اول مشکلات متعدد دانشجویان در کمپین مطالبات دکتری، چندان مهم و موثر جلوه نکند اما با کمی تامل و بررسی مشکلاتی که دانشجویان دکتری این روزها با آن مواجه هستند، عمق صعب‌العبور بودن این مسیر را بهتر نشان دهد.

دانشجویان دکتری این روزها با مسائل و مشکلاتی از قبیل وام‌های دانشجوییف پژوهانه، تضمین اشتغال، جذب به عنوان بورسیه و هیئت علمی و مواردی از این دست مواجه هستند که بیش از هر چیز، تدبیر مسئولین آموزشی کشور به ویژه روسای دانشگاه‌ها را در سهل کردن ایم مسیر می‌طلبد.

در همین راستا با مینا مرتضوی دانشجوی دکتری رشته ریاضی کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان نماینده کمپین مطالبات دانشجویان دکتری به گفتگو نشستیم تا ابعاد دقیقتری از این مشکلات و همچنین راهکارهای پیشنهادی دانشجویان در این باره را بشنویم:

* کمپین مطالبات دکتری از چه زمانی و به چه علت تشکیل شد؟ چه چیزی باعث شد این کمپین تشکیل شود؟
خرداد ماه سال جاری دانشجویان مقطع دکتری از کل کشور بخاطر تغییر شرایط  وام ویژه دکتری تجمعی اعتراضی برگزار کردیم. تغییرشرایط وام به این صورت بود که صندوق رفاه در اطلاعیه ای اعلام کرد دانشجویان متقاضی وام ویژه دکتری باید به بانک توسعه تعاون مراجعه کنند. شرایط  بازپرداخت و ضامن کاملا تغییر کرده بود به گونه ای که تقریبا برای اکثر دانشجویان دکتری دریافت وام با این شرایط امکان پذیر نبود.

* یعنی کمپین مطالبات دکتری تنها برای پیگیری وضعیت وام دکتری تشکیل شد؟
اعتراض ابتدا برای وام ویژه دکتری بود ولی به آن محدود نشد و بهانه ای شد تا دانشجویان دکتری برای نداشتن امنیت شغلی، حقوق ماهانه، تبعیض های فراوان بین دانشجویان وزارت بهداشت و وزارت علوم، پژوهانه و… دامنه اعتراض خود را گسترش دهند. براین اساس ما به عنوان دانشجویان و فارغ التحصیلان دکتری وزارت علوم برخاستیم دست به دست هم دادیم تا مطالبات به حق دانشجویان دکتری دانشگاه های وزارت علوم را از راههای مدنی و درخور شأن فرهیختگان این مقطع، از طریق” کمپین مطالبات دکتری وزارت علوم”  پیگیری کرده و به این بی سروسامانی و ظلمی که به این قشر نخبه و نجیب می شود پایان دهیم.

* برای پیش برد اهداف این کمپین تا کنون چه اقداماتی صوت پذیرفته است؟
در این راستا اقدامات بسیاری صورت گرفته است که از جمله اینکه ما موفق شدیم ضمن دیدار با ۱۴۵ نفر از نمایندگان مجلس حمایت آن ها را جلب کنیم. همچنین این کمپین در حال حاضر همراهی بیش از ۳۵ نفر از روسای دانشگاه ها و۵۰ نفر از اساتید را داراست. در این مدت مذاکرات متوالی با صندوق رفاه دانشجویی برای تغییر شرایط وام ویژه دکتری صورت پذیرفته است و با سرپرست سابق و معاونین وزارت علوم و ریاست سازمان امور دانشجویی در خصوص تک تک بندهای نامه مطالبات صحبت شده است.

در مجلس شورای اسلامی هم با رییس کمیسیون آموزش مجلس دیدار کردیم و پیگیر پژوهانه دانشجویان دکتری بودیم. ما درخواست داشتیم که دولت ردیف بودجه مستقلی برای دانشجویان دکتری در نظر بگیرد.

در مجموع سه بار نامه ای ۵۰۰ صفحه ای حاوی مطالبات دانشجویان دکتری با امضا تعداد قابل توجهی از آن ها برای ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی ارسال شده است.

* آیا این پیگیری ها نتیجه ای هم داشته است؟ آیا به مطالبات شما رسیدگی شد؟
متاسفانه اتفاق خاصی رخ نداد و هیچ نتیجه ای نگرفتیم !

* مطالبه اصلی شما چیست؟ دانشجویان دکتری مشخصا چه مشکلاتی دارند؟
وام دغدغه اصلی ما نیست، ما دانشجویان دکتری روزانه کشور هستیم دانشجویان دکتری در ابتدا باید تعهد تمام وقت به دانشگاه بدهند. همچنین خیلی از دانشگاه‌ها تعهد عدم اشتغال می‌گیرند به جهت اینکه دانشجو باید به صورت تمام وقت مشغول پژوهش باشد و بار علمی و پیشرفت علمی کشور بر دوش این قشر است، ولی لازمه آن یک حمایت حداکثری از این دانشجویان است با این وجود فقط وامی برای دانشجویان دکتری در نظر گرفته شده است که در مقابل هزینه‌های پژوهشی دانشجویان بسیار ناچیز است. متاسفانه برای تامین معیشت ما هیچ راهی در نظر گرفته نشده است.

سالیانه به تعداد فارغ التحصیلان دکتری تخصصی اضافه می‌شود و درصد قابل توجهی از آنان بیکار می مانند و یا در رشته ای غیر مرتبط مشغول فعالیت می‌شوند. کسانی که بعد از ۶ سال تحصیل در دانشگاه و قبولی در آزمون کنکور دکتری با هدف پژوهش، پیشرفت و اعتلای خود و جامعه تلاش م‌ کنند تا به غایت مطلوب برسند اما در این میان با سختی‌ها و مصائبی دست و پنجه نرم می‌کنند و هر سال با افزایش سن آنان و به تاخیر افتادن ازدواج و عدم استقلال مالی به دغدغه ها و درگیری‌های ذهنی آنها افزوده می‌شود و این شرایط شخص را بر سر دوراهی قرار می‌دهد که آیا از کشور خارج شود و برای همیشه خانواده و وطنش را ترک کند یا اینکه در ایران یک فرد بیکار و افسرده باشد فردی که تمام انگیزه‌هایش  برای ادامه زندگی خود را  از دست داده است.

مشکلاتی که دانشجویان دوره دکتری با آن مبارزه می‌کنند، ریشه در نقص‌های سیستم آموزشی کشور دارد. در خارج از کشور، تحصیل در دوره دکتری، پروژه محور است و این سیستم تمام مشکلات دانشجو، استاد، صنعت و کشور را حل می‌کند. اما وامی که به دانشجویان دوره دکتری تخصیص یافته است، آنقدر نیست که مشکلات آنها را حل کند، این در حالی است که طبق قوانین جدید اگر رساله دکتری دانشجویی بیشتر از ترم ۹ طول بکشد، دانشجو باید هر ترمی چند میلیون تومان جریمه به دانشگاه بپردازد و اگر هم دانشجویی وام دریافت کرده باشد، در صورت ورود به ترم ۱۰، باید نیمی از آن را به دانشگاه برگرداند. این در حالی است که بعد از نه ماه فارغ التحصیلی باید قسط وامهای دریافتی را پرداخت کرد .. اما با کدام پول ؟ با کدام شغل؟

چرخه آموزشی موجود در دانشگاه های کشور معیوب است؛ اصلا پرداخت وام به دانشجوی دکتری صحیح نیست هیچ جای دنیا چنین سیاستی اعمال نمی‌شود. از طرفی باید درخواست‌ها از پروژه‌ها معقول و بر اساس نیازهای روز کشور باشد. ممکن است پروژه‌ای تعریف شود که نیاز کشور را حل کند ولی الزاماً مقاله‌ی معتبری هم از آن استخراج نشود.

* این مشکلات مسلما روند فرار مغزها را تسریع می کند. فکر می کنید دانشگاه ها چگونه می توانند نخبگان دانشگاهی را برای ماندن و خدمت به کشور ترقیب کنند؟
به‌طورکلی دانشگاه‌ها در دو بعد می‌توانند به کاهش مهاجرت نخبگان کمک کنند. اولا دانشگاه‌ها به‌عنوان محیط پرورش‌دهنده متخصصان، به‌عنوان یکی از عوامل داخلی کاهش مهاجرت نخبگان مدنظر هستند و می‌توانند با «اعتماد» به نخبگان و به بهبود شرایط آن‌ها در ابعاد مالی، امنیت شغلی، تسهیلات زندگی و تجهیزات علمی، زمینه ساز دلگرمی و انگیزه متخصصان شوند. ثانیاً دانشگاه‌ها با صنعت ارتباط مستقیم و تنگاتنگی برقرار کرده و در ادامه با ایجاد قطب‌های علمی مناسب، زمینه تحقیق و پژوهش برای نخبگان را فراهم کنند.

از دیگر اقدامات دانشگاه‌ها برای جلوگیری و کاستن از سرعت مهاجرت نخبگان، اعزام دانشجویان و اساتید به خارج از کشور برای تبادل اطلاعات و حمایت از طرح‌های پژوهشی آنها است. همچنین مسوولان می‌توانند با به وجود آوردن بستر‌های اقتصادی، اجتماعی و علمی-پژوهشی مناسب نه‌تنها از خروج نخبگان جلوگیری کرده، بلکه نخبگان سایر کشور‌ها را نیز برای تعامل و تبادل اطلاعات با نخبگان داخلی دعوت کنند. این مهم با اعتماد به داخل و مختصصان داخلی می‌تواند به پیشرفت کشور کمک کند.

مطلب فوق مربوط به سایر رسانه‌ها می‌باشد و خبرگزاری فارس صرفا آن را بازنشر کرده است.

منبع

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *